نوجوان ساٿيءَ ڏانهن - جمال رند

نوجوان ساٿيءَ ڏانهن

جمال رند

پيارا ساٿي، شال جـُڙيو رهين!

ڪراچيءَ مان ڪوهاٽ وڃڻ جي تار ڪري پنهنجي انجام کي پاڙيئه، ڏاڍي خوشي ٿي. گاڏيءَ اچڻ کان اڳ ئي اسان پليٽفارم تي پهچي تنهنجو انتظار ڪرڻ شروع ڪيو. پليٽفارم تي ڏاڍي رش لڳي پئي هئي. ڪي سامان آڻيو پيا رکن، ڪي پنهنجن ٻارن ٻچن سان گاڏيءَ جي اچڻ جو انتطار پيا ڪن، ته ڪي وري اسان وانگر پيا هيڏانهن هوڏانهن جون ڦيريون پائين – شايد انهن کي به پنهنجن دوستن سان ملڻ جو انتظار ڪرڻو هو. گهورڙين به طرح طرح جا آواز بدلائي، ٻارن ۽ وڏن جون دليون ڪجهه خريد ڪرڻ لاءِ پئي هرکايو ڇا ڪن، هنن جو ته گذران ئي ائين ٿيندو آهي.

ڇا، اهو خواب هو؟ - موپسان

ڇا، اهو خواب هو؟

موپسان              

سنڌيڪار: علي بخش ميمڻ

مون هن سان محبت ڪئي.

محبت! ڪوئي محبت ڇو ٿو ڪري؟ ڇو؟ آخر ڇا لاءِ اسين محبت ڪريون ٿا؟ ڪهڙي نه عجيب ڳالهه آهي! صرف هڪ انسان، صرف هڪڙي صورت، هن جهان ۾ پَسڻ! هڪ خيال، اهو ئي دل ۽ دماغ ۾ سمايل! هڪ خواهش، هڪ آرزو ۽ صرف هڪ تمنا جي تسلي! هڪ هستيءَ جو ذڪر، هڪ چيز لاءِ جدوجهد! هڪ نالو، صرف اهو نالو هر وقت هي چپ چـُمن! نالو، جو سواءِ ڪنهن ڪوشش جي، خودبخود دل ۽ دماغ مان چشمي جي پاڻيءَ وانگر چڙهندو ۽ اڀرندو نظر اچي؛ اهو نالو جو هر وقت اچاريو ۽ پچاريو وڃي، هر ساعت ۽ هر گهڙيءَ عبادت سمجهي حفظ ڪيو وڃي!.... ڪاش، ڪوئي مون کي ٻڌائي!

خوابن جو مسافر - ذوالفقار راشدي

خوابن جو مسافر

ذوالفقار راشدي

ننڍپڻ جي يادن مان خوبصورت يادون منهنجا خواب آهن. ٻالجتيءَ کان خوبصورت خواب ڏسندو ٿو اچان. خوابن جو مريض آهيان مان. جڏهين گـُگهه انڌيرين راتين ۾ آسمان تي تارا ٽمڪندا هئا ۽ ماحول جادوئي بڻجي ويندو هو، ناني آکاڻي ٻڌائيندي هئي – ڀول راڻي پريءَ جي آکاڻي.

-                   ”ڪنهن زماني ۾ هڪ بادشاهه هو. بادشاهه پاڻ الله آهي، پر هو زماني جو بادشاهه هو ان کي هئا ست پٽ. هڪ ڏينهن بادشاهه ستن ئي جون شهزادن کي چيو ته ست ئي ڄڻا تير – ڪمان کڻي تير اڇلايو. جنهن گهر ۾ جنهن جو تير ڪِريو، ان کي اتان شادي ڪرائيندس. گل منير شهزادي جو تير وڃي هڪ ڍير ۾ کـُتو. سڀني شهزادن، گل منير شهزادي تي چٿرون ڪيون. غمگين شهزادي جيئن ڍير مان تير ڇڪي ٻاهر ڪڍيو، تيئن هڪ ڀولڙي ٻاهر نڪري آئي، ۽ لڳي شهزادي گل منير جي پٺيان. شهزادو ويچارو ڀولڙي وٺي گهر آيو، ۽ گوندر ۾ گذارڻ لڳو. ٿورن ڏينهن پڄاڻاشهزادي کي معلوم ٿيو ته ڀول راڻي پري آهي، جيڪا ڀولائون ويس مٽايو وتي.  هڪ ڏينهن جيئن ڀول راڻي ڀولائون ويس ٻاهر رکي حمام ۾ وهنجڻ ويئي، تيئن شهزادي وجهه وٺي اهو ويس کڻي باهه ۾ اڇلايو. ڀول راڻيءَ کي جو ان تان مٺيان لڳي، ته وئي ڀڙڪو ڏنائين. جيڏانهن جي هئي، تيڏانهن هلي ويئي. شهزادي جو ماني پاڻي وهه ٿي ويو.......“ مون کي شهزادي سان سخت همدردي ٿي ويندي هئي. ناني اڳتي ٻڍائيندي هئي: ”پوءِ شهزادو جهنگ جبل لتاڙيندو، بحر بر جهاڳيندو، برن پٽن ۾ بکون ڪاٽيندو، بر منهن ڏيئي هلندو رهيو. ورهين جي جاکوڙ بعد وڃي ڀول راڻيءَ جي ديس پهتو. ڀول راڻي وري راضي ٿي. شهزادي کي پنهنجي وارن جي سينڱ ڏنائين. شهزادو موٽي پنهنجي ملڪ آيو، ۽ جڏهين به سينڱ کي ساهُه ڏيندو هو ته ڀول راڻي ستر سهيلين سميت هڪدم اچي حاضر ٿيندي هئي.“

امير - ڪمل ڪيولراماڻي،- ’پياسي‘

امير

ڪمل ڪيولراماڻي، ’پياسي‘

خبر ناهي ته سندس مائٽن کيس ’امير‘ جو نالوڇو ڏنو هو. هو مائٽن کي سڪيلڌو پٽ به ته ڪين هو، کيس هڪ ننڍي ڀيڻ به هئي، جنهن کي هو پيار مان ’بلبلي‘ ڪري پڪاريندو هو. بلبلي ۽ امير – ٻه ننڍڙا معصوم، ٻه ابهم، ۽ ٻئي  ڏاڍا ٻاجهارا ٻار هئا. ’بلبلي‘ اڃا ٿڃ – پياڪ هئي، ۽ امير جي عمر ٻارهن سال کن واه جو ٿيندي. سندس مٺڙو ڳالهائڻ ۽ مٺڙو ورتاءُ اهڙو ته هوندو هو، جو هو سڀني کي موهي ڇڏيندو هو. البت ڪڏهن ڪڏهن سندس اَبو اَما ڇڙٻ ڏيندا هئس، پر هو انهيءَ کي پنهنجيءَ مشڪ سان ٽاري ڇڏيندو هو. امير مون کي وڻندو هو، منهنجيءَ ونيءَ کي وڻندو هو، ۽ ائين ئي اسان جي گهر  ۽ پاڙي مان سڀڪنهن کي وڻندو هو. پاڙي جي ٻارن لاءِ امير ڄڻ ته رانديڪو هو. هرڪو پيو پاڻ ڏانهن ڇڪيندو هوس. ڪي کيس ٽول مٺايون کارائيندا هئا، ته ڪي کيس پنهنجن مائٽن سان گڏ گهمڻ وٺي وڃڻ جي آڇ ڪندا هئا. ڪي ته وري اهڙا به هوندا هئا، جي سندس حرڪتن ۾ ٻانهن ٻيلي ٿي بيهندا هئا. امير چلولو به هو، پر سندس چلولائيءَ ۾ به واه جا هٻڪار هوندي هئي. مون سان ته ڏاڍو هري مري ويو هو. آفيس مان موٽندو هوس ته ڊوڙندو ڊوڙندو اچي ڄنگهن کي پڪڙيندو هو. مان به هنج ۾ کڻي گهر وٺي ايندو هوسانس، ۽ پوءِ هو پنهنجين حرڪتن جو ورنن ڪندو.

زندگي حسن جي حڪايت آ - حنيفه حملاڻي

زندگي حسن جي حڪايت آ

حنيفه حملاڻي

گذريل رات کان وٺي لاڳيتي برف وسي رهي هئي. ڀِنل وايو منڊل نهايت سرد هو. هر طرف خاموشي هئي. رکي رکي ڪي مرد ۽ عورتون ماڪوڙن ۽ ڪِولين جيان هيڏي هوڏي ٿي ڊڪيا، ۽ وري مسلسل ماٺ – ڄڻ ته زندگيءَ ۾ اوچتو ماٺائي ۽ اداسائي رچي ويئي هجي. هو ڪنهن مهل کان بالڪنيءَ ۾ بيٺو رهيو. سرديءَ ڪري سندس ڪن ٺري ويا هئا، ۽ اوور ڪوٽ جا ڪالر کڙا ڪري، ڪنن کي گرم ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو. هن سوچيو ته هِن ماٿريءَ ۾ سياري جي آمد ڪهڙي نه من موهڻي آهي. ڪوهيڙي ۾ ويڙهيل وڻن جون ويڳاڻيون قطاريون، برف پوش ننڍڙا مايوس ٻوٽا، ۽ کير جهڙيءَ اڇيءَ برف سان ڍڪيل راهون ۽ پيچرا..... ۽ پوءِ اهي راهون ۽ پـُرپيچ ور وڪڙ رستا سندس شعور تي نمايان ٿيندا ويا: اُهي رند ۽ لنگهه، جتي هو صفيه جي پويان آهستي آهستي لڪندو ويندو هو ۽ سندس تعاقب ڪندي تمام پري نڪري ويندو هو، ۽ جڏهن ڏسندو هو ته صفيه هن ڏانهن توجهه نٿي ڏئي ته هر ڏينهن پڪو پهه ڪندو هو ته ’آئيندي ائين نه ڪندس.‘ بالڪنيءَ ۾ بيٺي بيٺي هن جون ڄنگهون ڄڻ ڄمي ويون هيون، ۽  هو سوچڻ لڳو ته ’اها ڪهڙي شي آهي جنهن جو حصول مون لاءِ ايترو اهم آهي، جنهن منهنجو ذهني خواهه روحاني سڪون برباد ڪري ڇڏيو  آهي - ؟“ پر جواب ۾ صفيه جو هلڪو تصوراتي چهرو، صفيه جا ٻه ڪجل سان تر ننڊا کرا نيڻ، صندلي هٿڙن تي حِنا جي هلڪي تحرير صفيه جا سدا مشڪندڙ چپڙا، ۽ صفيه جي هلڪن موسيقي نواز ٽهڪڙن جو پڙادو سندس روح جي تنهائين ۽ من جي ويرانين ۾ گونجي ويندو هو.

جواب - موهن ڪلپنا

جواب

موهن ڪلپنا

واٽ تي ننڍي پڦيءَ چيو: ”ڪيئن ڀائي، مليئه ڪا نوڪري؟،“

”نه.“

”ڪوشش ڪندو آهين؟“

”ڪندو آهيان.“

”پوءِ به نوڪري نٿي مليئي؟“

”نٿي ملي.“

”توکان پوءِ جن ميٽرڪ پاس ڪئي آهي تن کي ته ملن پيون، توکي ڇو نه؟“

......... مان چپ.

”تون سچيءَ دل سان ڪوشش نه ڪندو آهين!“

.......... چپ.

ڪني آڱر- نسيم کرل

ڪني آڱر

نسيم کرل

وڏيري نور محمد خان جي ڌيءَ رات اوچتو بيمار ٿي پيئي هئي، سو ڳوٺ جون زائفون پڇڻ آيون هيس. نينگري سـَوَڙ ۾ ويڙهِي سيڙهِي سمهي پيئي هئي. ڪي زائفون مٿن کان ڪي پيرانڌيءَ کان ويٺيون هيس، ۽ ڪن کيس زور پئي ڏنا، ته ايتري ۾ پڦي نوران لمڪا ڏيندي اچي نڪتي. چيلهه تي هٿ رکي، زائفن ڏي منهن ڪري چيائين، ”ٻيو ٻڌو!“

”ڇا؟“ ٻن ٽن زائفن جي وات مان نڪتو.

”زينب کي پوليس ٻَڌي ويئي!“

”هان!“ زائفن جا وات ڦاٽي ويا. پيِلا پيِلا ڏند ڏيکاريون ڏيڻ لڳا.

هڪ سج، هزار پاڇا - سراج

هڪ سج، هزار پاڇا

سراج

ننڊ مان اٿندي ئي هن کي خيال آيو ته ڏهين بجي ”شيزان“ ۾ يارن سان يٽ شٽ هڻڻ جو انجام آهي. شيزان، - گلابي ساڙهين، نيلگون غرارن، ۽ انڊلٺ جي رنگن وارن فراڪن ۽ اِسڪرٽن جي هوٽل! اکيون مهٽي هو اٿي ويٺو، ۽ گهڙيءَ  لاءِ وهاڻو پٺن کي ڏيئي اڌ ليٽي پيو. هن جي اها عادت هئي ته کٽ ڀت سان ملائي ڇڏيندو هو، ۽کٽ جي ٻئي پاسي کان ڪرسي رکي ڇڏيندو هو. هن کي هميشه اهو ڀؤ هوندو هو ته رات جو ليٽندي پيٽندي کٽ تان نه ڪري پوي! ننڍي هوندي هن جي ٻن حرڪتن کان سندس ماءُ هميشه نالان هوندي هئي: هڪ ته هو ننڊ ئي ننڊ ۾ پاسا ورائيندو، بازوليون پائيندو، ٿا اچي کٽ تان هيٺ ڪرندو هو – هڪ ڀيري ته مٿي ۾ اهڙو ڌڪ لڳس جو نرڙ ۾ ڳوڙهو ٿي پيس، ۽ نيِل پئجي ويس؛ ٻيو ته جڏهن صبح جو ماڻس هنڌ ويڙهيندي هيس، سڄو هنڌ آلو ڀَت ُ ٿيو پيو هوندو هو. ان تان پڻس توڙي ماڻس ڪيترا ڀيرا مارون به ڪڍيس. پر جيئن مارون پونديون هئس، تيئن هنڌ وڌيڪ پـُسندو هو - ۽ تيئن وڌيڪ مارون کائيندو هو. اهو سلسلو گهڻا ئي سال جاري رهيو. کٽ تان ڪرڻ جو علاج ته اهو ڪيائونس جو پَٽ تي سمهارڻ لڳس؛ پر هن جي جسم ۾ ڪا ڀونئري کـُتل هئي جو صبح جو جڏهن ماڻس اٿندي هئي، تڏهن کيس هنڌ کان ڪم از ڪم ڏهه فوٽ پري، مٽيءَ ۾ اونڌو ستل ڏسندي هئي.

ٽي ڀائر - محمد ابراهيم جويو

ٽي ڀائر

[سنڌ جي هڪ لوڪ ڪهاڻي]

محمد ابراهيم جويو

ڪنهن سمي ملڪ ۾ ڏڪارَ اهڙو اچي منهن ڪڍيو، جو ماڻهو ته ماڻهو پر جھنگ جي جانورن جا پيٽ به وڃي پٺيءَ سان لڳا. ساوڪ ۽ سرهاڻ اپائيندڙ ڌرتي سُڪي ٺوٺ ٿي ويئي. وڻ ٽڻ، ٻنيون ٻارا، گل ڦل ڄڻ ڪڏهن اُپجندي، سرسبز ٿيندي، کِلندي ٽڙندي ڪنهن ڏٺائي ڪونه هئا. اناج ايترو اڻلڀ، جو ساههُ سنئون به نه ملي. ڪير، جو ڪنهن سان ڏکُ سورُ ونڊي! ڪير، جو ڪنهن سان حال-ڀائي ٿئي! هر ڪو پنهنجو منهن مٿو وٺيو، هڏن جي مُڙهي بنيو، حياتيءَ جي عذاب جون گھڙيون ڳڻيندو رهيو. موت جي منحوس ڏائڻ وات ڦاڙيو هر هنڌ نُوسيندي رهيِ. جيت جناور، پکي پسون، مرون ماڻهو- مطلب ته سڀ ساهوارا، جي جتي سي تتي، پنڊ پهڻ بنيا، وقت جي ڪٺور نگاهن ۾ گھوريندا رهيا. ائين پئي ڏٺو، ڄڻ زندگي ڪڏهوڪو ملڪ مان موڪلائي، هميشه لاءِ ڪنهن اهڙي منهن گم ٿي ويئي هئي، جو هڏانئن پڃرن ۽ مٽيءَ جي ڍيرن کان سواءِ، پوئتي ان جو ٻيو ڪو نالو نشان باقي رهي، سو ممڪن ئي نه هو.

انصاف - وليم شيڪسپيئر

انصاف

[ناٽڪ]

وليم شيڪسپيئر

سنڌيڪار: محبوب علي جوکيو

ڪلاڪار: ائنٽونيو، بئسينيو، شائلاڪ، ڊيُوڪ، پورشيا، نيرسيا گرئٽينيو، ۽ سئليريو.

واقفيت- ائنٽونيو ۽ بئسينيو ٻه گهرا دوست آهن. بئسينيو، ’پورشيا‘ سان شادي ڪرڻ چاهي ٿو. پورشيا جو شرط آهي ته جيڪو شخص سونَ، چانديءَ ۽ ٽِينَ جي ٽن پيتين مان اها پيتي چونڊيندو جنهن ۾ سندس فوٽو پيل آهي، تنهن سان هوءَ شادي ڪندي. بئسينيو وٽ ايترو پيسو ڪونهي، جو ٺاٺ ڪري وڃي اُتي لهي. هو ائنٽونيو کان قرض گهُري ٿو. هُن وٽ به روڪ پيسو ڪونهي. پنهنجي پياري دوست بئسينيو کي مدد ڪرڻ لاءِ، هو هڪ يهودي واپاريءَ ’شائلاڪ‘ کان قرض وٺي ٿو. شائلاڪ، ائنٽونيو کان دستاويز لکرائي ورتو آهي ته ’جيڪڏهن مقرر ڪيل عرصي اندر پيسا واپس نه ڪندين، ته پنهنجيءَ ڇاتيءَ تان دل جي ويجهو اڌ پائونڊ گوشت جو ڪپڻ ڏيندين.‘ ائنٽونيو قبول ٿو ڪري، جو پڪ اٿس ته انهيءَ عرصي ۾ قرض ادا ڪري ويندس. بئسينيو ڪامياب ٿيو، ۽ پورشيا سان شادي ڪيائين. اتي کيس خبر پيئي ته ائنٽونيو قرض ادا ڪري نه سگهيو، ۽ شائلاڪ مٿس اڌ پائونڊ گوشت لاءِ ڪورٽ ۾ دعوا ڪئي آهي؛ هو ان ڪري هڪدم اتي اچي ٿو. پويان پورشيا وڪيل جو ويس ڪري، ۽ سنديس نوڪرياڻي ڪلارڪ جو ويس ڪري، ڪورٽ ۾ اچن ٿيون، ۽ ڪيس کٽن ٿيون.

ليليٰ- مجنون - مرزا مراد علي ’اختر‘

ليليٰ- مجنون

سنڌيڪار: مرزا مراد علي ’اختر‘

[دنيا جي هيءَ مشهور معروف ڪهاڻي، ليليٰ- مجنون، فارسيءَ جي مشهور شاعر ’نظاميءَ‘ (۱۱۴۰- ۱۲۲۰ع) فارسي مثنويءَ ۾ لکي آهي، جا انگريزيءَ ۾ دنيا جي عظيم ڪهاڻين جي انتخاب، Greatest Short stories  The World’sنالي ڪتاب ۾ شايع ٿي آهي. ’سنڌي ادبي بورڊ‘ پاران اهو ڪتاب سنڌيءَ ۾ ترجمو ٿي رهيو آهي. ان جي پهرين ڪهاڻي، محترام مراد علي ’اختر‘ جي ترجمو ڪيل، ’مهراڻ‘ ۾ شايع ڪري رهيا آهيون.  – ادارو]

بک بڇڙو ٽول - غلام رباني

بک بڇڙو ٽول

غلام رباني

اها سڄي رات هاسٽل ۾ ڪنهن اک ڪانه ٻُوٽي.

... ڪامن روم ۾، ڪلب ۾، ڪئنٽين ۾ ۽ شاگردن جي ڪمرن ۾- مطلب هاسٽل جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ اهو ئي سرٻاٽ هو، ”يارَ حد ٿي ويئي!“ اڃا دوازي مان ڪو شاگرد هاسٽل ۾ داخل مس ٿي ٿيو، ته ٻن چئن ڊوڙي وڃي ٿي اڳ ورتس- چي، ”ڳالهه ٻڌي اٿيئي...!“ ۽ هن ٿڌو شوڪارو ڀريندي ٿي چيو: ”هائو، شام واري اخبار ۾ پڙهيو اٿم-.“ – ”مان ته سمجهان ٿو ته هيءٌ ملڪ جي بگڙيل اقتصادي حالتن جو انوکو مثال آهي.“

اقتصاديات  جي هڪ شاگرد چيو، جو هر ڪنهن ڪمزوريءَ ۽ گناهه جو بنيادي سبب ’اقتصادي بد حالي‘ ٻڌائيندو هو.

مانيءَ ڳڀو - جمال رند

مانيءَ ڳڀو

[فئنٽسي]

جمال رند

گهران نڪري، اچي اوطاق تي ويٺس. نم هيٺان ڪرسي وجهي، پنهنجو نئون سوچيل افسانو ويهي لکڻ لڳس. لکڻ ۾ ئي هوس، ته ڀرسان ڪنهن شي جي ڪِرڻ جو آواز ڪَنين پيم. مٿي نهاريم،... ڏار تي ويٺل هڪڙي ڪانوَ پئي ڪان- ڪان ڪئي. نهاري، وري لکڻ ۾ مشغول ٿي ويس.

”اڙي، بُک لڳيوَ ته ماني- ماني ڪريو، هونئن ته کنگهو ئي ڪونه ٿا!“

بيوفا ڪير - رشيده حجاب

بيوفا ڪير

رشيده حجاب

سڄو هال تاڙين جي شورر سان گونجي ويو. هڪ سال جي ننڍڙيءَ فوزيءَ ڦوڪ ڏيئي موم بتي وسائي ڇڏي.

”شاباس! شاباس!“ ساجده هن جي چهري تي بوسن جي بارش ڪري ڇڏي.

”ويري گُڊ!“

”واه واه!“

”ماشاالله!“

”ڏاڍي ذهين بي بي آهي!“

شمع ٻاريندي شب - ثميره زرين

شمع ٻاريندي شب...

ثميره زرين

هن آئيني ۾ پنهنجو منهن ڏٺو، پکڙيل وار، سُڄيل اکيون، ڳلن، تي ڳوڙهن جا نشان.. هوءَ ويران اکين سان پنهنجي عڪس کي بنا ڪنهن جذبي جي گهورڻ لڳي- ائين، ڄڻ پاڻ کي نه پر ڪنهن ٻئي جي تصوير کي ڏسندي هجي ڏسندي، وري هن جي ويران اکين ۾ لڙڪ تري آيا، هن بيدليءَ  سان پنهنجا وار کوليا، ۽ ڦڻي هٿ ۾ کڻي، وري رکي ڇڏي.

هن دريءَ کان ٻاهر آسمان ڏانهن نهاريو، جتي شفق جي سُرخ آڳ کي رات جي سياهي آهستي آهستي ڍڪي رهي هئي.

ييس، سر - رضيه سجاد ظهير

ييس، سر!

رضيه سجاد ظهير

سنڌيڪار: ڀيشم

ٽپال هڪ اهڙي ته مزيدار شي آهي جو صبح شام ان جو انتظار ڪرڻ ڄڻ زندگيءَ جو هڪ ضروري جزو بڻجي ويو آهي. ۽ وري مني آرڊر؟ مني آرڊر لاءِ ڇا چوان؟ ڪهڙو به کڻي بدصورت ٽپالي مني آرڊر کڻي ايندو هجي، مگر اُهو اُنهيءَ وقت اهڙو ته حسين نظر ايندو آهي جو سندس اڳيان ڪوه قاف جون پريون به پاڻي ڀريندي پيون شرمائين. ليڪن، زهره لاءِ ڇهن ستن مهينن لاءِ ڄڻ هڪ مصيبت پيدا ٿي وئي هئي: هيءُ جو نئون ٽپالي سندس ٽپال کڻي ايندو هو، تنهن کان ته زهره کي ڄڻ هڪ قسم جي چڙ ٿي وئي هئي.

هڪ پيسي خاطر - ابراهيم جليس

هڪ پيسي خاطر

ابراهيم جليس

سنڌيڪار: محمد دائود بلوچ

اعظم شهر کان پري هڪ نئين آباد ٿيل ڳوٺ ۾ رهندو هو، جو شهر کان اٽڪل اٺ ميل پري هو. شهر کان ڳوٺ تائين ڀاڙو صرف اڍائي آنا هو – يعني صرف ڏهه پيسا. ڏهه پيسا ظاهر  ته هڪ بالڪل معمولي رقم آهي، مگر دنيا جي هن بازار ۾ ڪڏهن ڪڏهن ڏهه پيسا ته ڇا، پر هڪ پيسو به قارون جي خزاني کان زيادهه اهميّت رکندو آهي.

موٽي نه اچجانءِ - رضيه سجاد ظهير

موٽي نه اچجانءِ

رضيه سجاد ظهير

سنڌيڪار: سڪينا يار محمد

دنيا ۾ هر روز بيشمار روح ايندا رهن ٿا. ٻڌجي ٿو ته هن جهان ۾ اچڻ کان اڳ هر هڪ روح کي الله جي اڳيان حاضر ٿيڻو پوي ٿو، انهيءَ لاءِ ته جيئن کيس ٻڌايووڃي ته هو دنيا ۾ ڇا ٿي وڃڻو آهي. اهڙيءَ طرح، هڪ فلسفيءَ جو روح هو – ڳالهه ڳالهه تي ’ڇو‘ ۽ ’ڇا‘ پڇڻ وارو روح. جڏهن هو الله جي اڳيان حاضر ٿيو، تڏهن الله تعاليٰ کيس فرمايو، ”مبارڪ اٿئي، اي روح، جو آءٌ تو کي ’اشرف المخلوقات‘ بنائي، دنيا ۾ موڪلي رهيو آهيان“. اهو ٻڌندي ئي فلسفيءَ عرض ڪيو، ”پروردگار، تو ته مون کان زياده سهڻا سج، چنڊ ۽ تارا بنايا آهن، مون کان وڌيڪ پاڻيءَ بجليءَ ۽ هوا کي طاقت ڏني اٿيئي، ۽ مون کان وڏا وڏا جانور پيدا ڪيا اٿئي، ان هوندي به تون مون کي اشرف المخلوقات ڪيئن ٿو ڪوٺين؟“ هن جي اهڙيءَ گستاخيءَ تي، رحم ۽ ڪرم جي مالڪ مرڪي ڏنو؛ ڪائنات مان ٽهڪن جو آواز آيو، ۽ سج چنڊ تارن کِلي ڏنو: ’انسان، - ازل کان شوخ!‘ ڪائنات جي ٽهڪن ختم ٿيندي ئي، هڪ ڌنڌ ڇانئجڻ لڳو. فلسفيءَ گهٻرائجي هيڏانهن هوڏانهن نهاريو. اوچتو هڪ آواز آيو: ”ها، مون تو کي اشرف المخلوقات انهيءَ ڪري بنايو آهي جو جهان جي سڀني ساهوارن کان تو کي ٻه نعمتون زياده عطا فرمايون اٿم: ’هڪ احساس جي طاقت،‘ ۽ ٻي ’زبان‘- يعني جيڪي به محسوس ڪرين، سو زبان ۽ ٻوليءَ جي وسيلي ظاهر ڪرين ۽ ٻين کي چئي ۽ ٻڌائي سگهين.“