تخليقي سفر ۽ ٻهڙو ڪتو
ننڍڙي ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
ڪجھ ڏينهن اڳ، تخليقي ادب لکڻ
جو موڊ ٿيو. پر ڳليءَ جو هڪ آواره ٻهڙو، ڏني نه وتي، در ٻاهران بيهي ڀونڪڻ لڳو.
جنهن بليخم ڪري وڌو. لکڻ ۾ رخنو پئي پيو.
ڪالھ شام جو ڪکو خان کان فون تي
ان جو علاج پڇيم. ٻڌايائين ته: ”جڏهن به اهو ٻهڙو ڀونڪڻ شروع ڪري ته چوندو ڪرينس
ته: ’ڀونڪ ڪتا، ڀونڪ! تو کي صاحب ڏنو شوق!‘ ته پاڻهين بس ڪري ويندو!“
پنهنجو گهر
مختصر ڪهاڻي
ڊاڪٽر پروين
موسيٰ ميمڻ
”ڀاڄائي! ايتري بچت ڇو ٿي ڪرين؟
هاڻي ته تنهنجا ٻچا به اچي جوان ٿيا آهن، پاڻيهي روزگار کي لڳندا ته گهر گهاٽ به ٺاهي
وٺندا. ادي سليمان جي ايتري ڪمائي ڪانهي، گهر ته وڏا خرچ ٿا کائين پُٽ ڪُلها ڀرائيندس
تڏهن پنهنجي ڇت به ٿي ويندي، توهان ته هڻي پنهنجي گهر ٺاهڻ جي لاءِ پئسا جوڙي جوڙي
خود کي سُڪائي ڇڏيو آهي. نه سٺو کائو پيئو ٿا نه اوڍيو پهريو ٿا، نه ئي ڪٿي اچو وڃو.
ڪو ضروري خرچ به نٿا ڪريو ته به گهر ڪونه ٺاهي سگهيا آهيو. هاڻي پاڻ کي گهڻو نه ٿڪايو.“
ساريندي ھوندي!
مختصر ڪھاڻي
مٺل جسڪاڻي
موبائيل فون جو ته تصور ئي ڪو نه
ھو. ڪمپيوٽر به ڪنھن جي خواب خيال ۾ نه ھو. ٽيليفون به چند وڏن آفيسرن جي آفيس ۾
ھوندي ھئي. جنھن وسيلي صاحب جي ماتحت عملي کي صرف چند عالم آشڪار اھم اطلاع موڪلي
سگهبا ھئا.
انھن ڏينھن ۾ فاروق جي عمر ڪا
پنجويھه سال ھوندي. سندس مائٽن ۾ ٻارن جي ڄمڻ کان اڳ ۾ رشتا طئه ٿي وڃڻ باوجود،
فاروق ڪنوارو رھجي ويو ھو. ماسٽرس مڪمل ڪري، آفيسر مقرر ٿيو ھو.
ڪرسيءَ کي لڳل خاص قسم جو ٿنڀڻ
ننڍڙي ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
اڄ شام جو پارڪ ۾، ڪکو خان سان
جاگنگ ٽرئڪ تي پنج رائونڊ هڻي، ڀرسان واري هڪ بئنچ تي ٿي ويٺم. سهڪندي پڇيومانس؛ ”ڪجھ
ڏينهن اڳ رٽائرڊ ٿيل هڪ ڪاموري جو بيان پڙهيم ته: ’انتظامي ڪرسي تي ويهڻ دؤران مون
چاهيو پئي ته تعليمي، ثقافتي ۽ معاشرتي انقلاب آڻجي، پر وقت جي ظالم حڪمرانن نه ڪرڻ
ڏنو.‘ جي اها ڳالھ هئي ته پوءِ انقلابي راھ ۾ رڪاوٽ بڻيل ڪرسيءَ کي لت هڻي
پريميچوئر رٽائرمينٽ ڇو نه ورتائين؟“
عيد مبارڪ
ننڍڙي ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
عيد نماز کانپوءِ گھڙي نه گذري
ته گھر جي ڪال بيل وڳي. نڪري ڏٺم ته ڪکو خان هيو. ٻٽا ٻک هڻي چيائين؛ ”عيد مبارڪ!“
وراڻيم؛ ”خير مبارڪ!“
”جلدي ڪر، سيون کاراءِ! وري ٻين
هنڌن تي به وڃڻو آهي.“
آھيون ته وڏي جيل ۾. . .
(ننڍڙي ڪھاڻي)
منظور ڪوھيار
ٽي هفتا اڳ منهنجي وڏي پٽ بالاچ
حسين ٻڌايو ته: پندرھن ڏينهن لاءِ هو ڏکڻ آمريڪي ملڪ ڪولمبيا گھمڻ ٿو وڃي.
”يورپ (جرمني) کان آمريڪي کنڊ ڏانهن
سفر؟“ مان حيرت کائيندي چيومانس: ”ان کان ته آمريڪا يا ڪئناڊا جو چڪر هڻي هان. ڪولمبيا
۾ ڇا رکيو آھي؟“
ماسترياڻيءَ جو مھمان
چليءَ جي مختصر ڪھاڻي
ڪھاڻيڪار: اِزابيل آلندي
سنڌيڪار: انجنيئر
عبدالوھاب سھتو
ماسترياڻي
انيس، ’دي پرل آف دي اوريئينٽ‘ منجھ گھڙي، جيڪو ان وقت صفا سُڃَ لڳو پيو ھيو. سڌي
ڪائونٽر تي پھتي، جتي رياض حلابي، چِٽن گلن واري ڪپڙي جا ٿانَّ ويڙھي رھيو ھيو. ماسترياڻيءَ
کيس ٻڌايو ته پاڻ مھمان سراءِ ۾ ھڪڙي مھمان جي منڍي لاھي آئي آھي. واپاريءَ پنھنجو
اڇو رومال ڪڍيو ۽ وڏي رڙ سان پنھنجي وات تي ويڙھي ڇڏيائين...
”ڇا
چيئي انيس؟“
”اھو،
جيڪو تو ٻڌو، ترڪ!“
”ڇا؟
اھو مري ويو؟“
”يقينًا.“
حج اڪبر
ننڍڙي ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
ڪکو خان، اڄ ٽپهري ڌارا گھر آيو
۽ چيائين؛ ”صرف چانھ پيئندس، ٻي ڪا تڪليف نه ڪجانء!“
”اڄڪلھ ڊائيٽنگ ٿو ڪرين ڇا؟“ پڇيومانس۔
”ڊائيٽنگ ڪرڻ واري تي لعنت ڪر!“
مشڪرو
(برزايلي ڪھاڻي)
ڪھاڻيڪار: جُوزي بنٽُو مونتيارو لُوباتو
سنڌيڪار: انجنيئر عبدالوھاب سھتو
(۱)
پيڊرو
لوڪس، حياتيءَ جا ٻٽيھ کن بھارَ ماڻڻ پڄاڻان، سنجيدگيءَ سان ڪجھ ڪرڻ جو سوچي رھيو
ھيو. ھو پنھنجي فطرت ۾، ھڪڙو مشڪرو ھيو. ھيل تائين ته، ڏاتار جي ڏنل انھيءَ ڏات
ذريعي، پنھنجو گذر سفر ڪندو پئي آيو. وٽس رھڻ لاءِ ھڪڙو آرامدھ گھر ۽ اُوچو لباس
مطلب ته ھر سھوليت ھڪي حاضر ھئي. انھن مڙني جا خرچا پکا، ھو پنھنجي فن جي ڪمائيءَ
مان ڪندو ھيو. ڪڏھن مزاحيه شڪليون ٺاھيائين، ڪڏھن لطيفا ٻڌايائين، ته وري ڪڏھن
انگريزن تي ڊونگل اڇلايائين. پيڊرو اصل ۾، ھڪڙو نفسيات جو ماھر ھيو ۽ اڳلي جي
نفسيات آھر، ڪھاڻيون گھڙي وٺندو ھيو.
بيهوش راهيءَ جو مدهوش سفر
مختصر ڪھاڻي
احسان لغاري
ائنسر-شيٽ گول مول ئي هئي جو
انويجيليٽر اچي ڪاپيءَ ۾ هٿ وڌا. دل چيو ته واپس نه ڏيان ۽ ڦاڙي ڇڏيان. اڃا انهيءَ
ڪشمڪش ۾ هئس جو پويان اچي ڪنهن اکين تي هٿ رکيا. ڪاپي مان هٿ ڪڍيم، سوچڻ لڳس ته ڪير
ٿي سگهي ٿو. هٿ ڪنهن جا هوندا، هٿ نرم آهن، شايد ڪو نوجوان دوست آهي، هن جي خاموشي
مونکي به خاموش رکيو ته جيئن ڪو ڀُڻڪو ٿئي ته کيس سُڃاڻان. حيدرآباد جا ڪيترائي
دوست سارڻ لڳس، علي نواز نٿو ٿي سگهي جو هن هاڻ ڪنهن به ٽيسٽ ڏيڻ کان ٺپ انڪار ڪيو
آهي، چاهي ٿو ته باقي زندگي جنهن ماحول ۾ آهي گذاري ڇڏي، کيس اهو به ذري جو احساس
ناهي ته جتي هو موجود آهي، اتي جي عملداري سندس ڏات سان زنا ڪري کيس سُنڍ بنائي ڇڏيندي.
شاهنواز به نٿو ٿي سگهي، جنهن زماني جو ماحول ڏسي پنهنجا خواب سرد خاني ۾ رکي ڇڏيا
آهن، ائين ٻيا ڪيترا چهرا اکين آڏو ڦرندا رهيا. پر محسوس نه پئي ٿيو ته انهن مان ڪنهن
جا هٿ هجن. سوچيم ته ڪو ضلعي جو دوست هوندو، پر ان سطح جي حجت ڀلا ڪير ڪري سگهي ٿو.
مٺو سانگهڙائي ڪري سگهي ٿو، پر هو ڪيئن ٿو ٿي سگهي، سندس هٿ وڏا آهن، هو هوا ۾ اُڏامندڙ
جوانيون جهٽي وٺندو آهي، پر هي هٿ ته ننڍا ۽ نرم آهن. ڪير ٿي سگهي ٿو، سوچن جو
پکيءَ الائي ڪيترا ڪلوميٽر سيڪنڊن ۾ پار ڪندو رهيو، پر هٿن جي باوجود ڪوشش جي سڃاڻپ
نه ڪري سگهيس. اوچتو هٿ ڍرا ٿيا، ڪنڌ ڦيرايم ته پٺيان پري تائين ڪو ماڻهو نه هو.
هي ڇا؟! چوڌاري گول ڦري ڏٺم، پر اهڙو ڪو ماڻهو نه ڏسڻ ۾ آيو، جنهن تي شڪ ڪريان ها
ته ان اکين تي هٿ رکيا هوندا.
جِناتِي بابا
ڀوڳن ڀوڳن ۾ - ننڍڙي ڪھاڻي
امتياز ابڙو
اسان
سنڌ جي مشهور جناتي بابا وٽ انٽرويو وٺڻ پهتاسين. اسان کي ڏسي هن چيو؛ ”آئون خود انٽرويو ۾ پاس ڪرائڻ جا تعويذ لکي ڏيندو آهيان
۽ توهان مون کان انٽرويو ڪندائو؟”
جمعي پڇيس؛ “سائين، سي ايس ايس ۾ پاس ٿيڻ واري تعويذ جا گهڻا وٺندا
آهيو؟”
جناتي
بابا وٽ هڪڙي مائي ويٺي هئي. بابا
ان کي چيو؛ ”تنهنجي مڙس ۾ جن آهي!”
مائيءَ
حيرت ۾ چيو؛ ”اڇا...جِنَ
۾ جِنُ!”
بابا
چيس؛ ”اهو جِنُ ڪڍڻ جا ويهَه هزار لڳندا...!”
رؤنشي ڪوڏيا ۽ هاڃي هنيا
ننڍڙي ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
هوٽل ۾
جتي لکيل هوندو آھي:
”سیاسی گفتگو
کرنا منع ہے!“
اتي ماڻھن
جو سياسي چرٻٽو لڳو پيو هيو۔ هر ڪو ان
بحث ۾ الجھيل هيو ته: ”اليڪشن ٻيهر ٿيڻ گھرجي يا نه ؟..“
ڪن چيو
پئي ته: ”وڏي ڌاڌلي ٿي آھي، ان ڪري ٿيڻ
گھرجي۔“
هڪ بابا، ٻيو آءُ ۽ ٽيون
ڪانءُ
نرگسيت جي مختصر ڪھاڻي
منظور ڪوھيار
’جديد
سنڌي ادب جا سؤ سال‘ جي حوالي سان ليڪچر ٿي رهيو هيو. مانواري، محترم ۽ مهان اديب،
ايڏو ته گھرائي ۽ گيرائي سان ليڪچر ڏنو، جو ٻڌندڙن جا ذهن گنجرجي ويا.
جڏهن
سوالن جو وقفو ٿيو ته هڪ عام پڙهندڙ کانئس سوال ڪيو؛ ”سائين!
اسان کي صرف اهو ٻڌايو، ان سؤ سالن جي عرصي ۾جديد ۽ معياري ادب ڪنهن پيش ڪيو آهي؟“
ھٿرادو چھرو
(روسي ڪھاڻي)
ڪھاڻيڪار: انتون چيخوف
سنڌيڪار: انجنيئر
عبدالوھاب سھتو
’ايڪس‘
سوشل ڪلب ۾ امدادي ڪمن جي لاءِ فينسي ڊريس رقص يا جيئن وڏ-گهراڻيون عورتون ان کي
چوڻ پسند ڪنديون آھن ’بال ناچ‘ ھلي رھيو ھيو.
اڌ
رات گذري چڪي ھئي. ناچ سان دلچسپي نه رکندڙ دانش ور، جن ھٿرادو چھرا نه پاتا ھيا،
تن جو ڳاڻيٽو پنج ھيو. پڙھڻ واري ڪمري اندر وڏي ميز جي چؤڌاري ويھي پنھنجا نڪ ۽
چھرا، اخبارن جي پنن منجھ لڪائي، پڙهي رھيا ھيا، اوٻاسيون به ڏئي رھيا ھيا. بلڪ
ماسڪو ۽ پيٽرس برگ جي اخبارن جي انتھائي آزاد خيال خصوصي رپورٽرن چواڻي؛ ’خيالن ۾
گم ھيا‘.
سزا ۽ صفائي
مختصر ڪهاڻي
امداد ڪانهيو
گهنٽي جي آواز تي دالان ۾ ويٺل
قاصد ڇرڪي پيا ۽ واجھائيندڙ اکين سان هڪٻئي ڏي نهارڻ لڳا، پر همٿ ڪنهن به نه ٻَڌي
۽ مخاطب نگاهون هڪ هڪ ٿي جُهڪڻ لڳيون ڇو ته ڪنهن جي به دل نٿي چاهيو، هاڻ وري ننڍي
صاحب جي سڏ تي اندر ڪمري ۾ وڃجي.
ننڍي صاحب جي ڪمري ۾ هُنن مان ڪير
وڃي ته به آخر ڪيئن وڃي؟ ٿوري دير اڳ ئي ته وڏي صاحب سموري عملي جي سڀن سامهون
اُتي ٻاهر چڱي ڀلي بي عزتي ڪئي هُئي ۽ هُو ماتحت هُجڻ ڪري سڀ جا سڀ زهر پي خاموشي
سان آفيس جي دالان ۾ پراڻي ڀڳل بئنچ تي رهجي ويا هئا.
جي وڻ چنئي وات
مختصر ڪھاڻي
انجنيئر عبدالوھاب سھتو
”ابا اھا سڪرات آھي!!“ چاچي
حميد، کٽ تي پيل چاچي شاھنواز ڏانھن، هٿ جو هلڪو اشارو ڪندي سرٻاٽ ۾ سمجھائيندي چيو.
”ڇهه مھينا به ڪا سڪرات هلندي آھي ڇا؟“ سندس ڳالهه اعتبار ۾ نه اچڻ واري انداز ۾ چاچي حميد کان ساڳئي لھجي ۾ ورجائي پڇيم.
”بابا! ڇو نه هلندي آھي. ڏس نه!
ھڪڙي ماڻھوءَ جي عمر نوي سالن کان به چڙهي هلي آ، سندس پٽ به پوٽن ڏهٽن وارا اچي
ٿيا آھن، ھاڻي انھيءَ جي هلڻ جا ڏينھن ناھن ته ڇا اڃا موجن ماڻڻ جا اٿس.“ چاچي حميد، ھڪ همدرد جي حيثيت سان، پاسي تي ڪري
سمجھائيندي چيو.
