Friday, May 27, 2016

ٽڙيل پکڙيل - اندرا شبنم پوناوالا

ٽڙيل پکڙيل
ڪهاڻي
اندرا شبنم پوناوالا
هلو . . . هلو . . . مان فون تي ڪندي رهيس . . . فون تي ڪنهن انگلش ۾ ڳالهايو. هلو جي جواب کانپوءِ مون سنڌيءَ ۾ پڇيو؛ “توهين سنڌي آهيو؟”
جواب وري به انگلش ۾ آيو؛ “ييس”.
مون چيو؛ “گهر ۾ ڪو سنڌي ڳالهائيندڙ آهي؟”
هن چيو؛ “ها، منهنجي سس 70 سالن جي. اڄ ڪلهه ڪنهن کي سنڌي ٿي اچي.” هوءَ سڀ ڪجهه انگريزيءَ ۾ ئي ڳالهائي رهي هئي. “ترسو، مان سس کي سڏيان ٿي، پر تون ڪير آهين؟”

منزلِ عشق - منظور ڪوھيار

منزلِ عشق
منظور ڪوھيار

ٽئي ڄڻا؛ ملان، مستانو ۽ ملھ، دوڪان کان پرڀرو ڇاپري جي هيٺان ساهي پٽڻ لاءِ اچي ويٺا. هر ڪو پنهنجي خيال ۾ مگن هيو. اوچتو ملان، مستاني کي ڏسي چيو، ته؛ ”مستانه، ائين ٿو لڳي ڄڻ کنڊ جو جھاز ٻڏي ويو ٿي، خير ته آهي ڪهڙين سوچن ۾ گم آهين؟“
”سائيڪل واري همراه تي حيرانگي آ، ته هڪ انسان، بي جان سائيڪل سان عشق ٿو ڪري. وري وڌيڪ اهو ته ان کي ڪنهن قيمت تي ڏيڻ لاءِ تيار ناهي. عشق ڪا اهڙي عجيب شيءِ آهي، جو نفعي نقصان کي به نه ٿو ڏسي!“
”عشق چئبو ئي ان کي آ، عشق جي لغوي معنى آهي، ’چنبڙي پوڻ‘. شايد تو پارسي جو اهو شعر ناهي ٻڌو، جنهن جو مطلب آهي ته:
عام ترار سان ته هڪ ماڻهو ٻه اڌ ٿي وڃي ٿو، پر عشق اها ترار آهي، جنهن سان ٻه ڄڻا هڪ ٿي وڃن ٿا.“

Sunday, May 22, 2016

هڪ دنيا، ستر آخرت - منظور ڪوھيار

هڪ دنيا، ستر آخرت
منظور ڪوھيار
مستانو، ملان ۽ ملھ، کير کنڊ لڳا ويٺا هيا ۽ آخري دم تائين سنگت نڀائڻ جا واعدا ۽ وچن پئي ڪيائون، ته اڳتي سنگت سان وِه به اتي ته گيھ به اتي هوندو. ائين ڪندي هڪ ڪارو ويس پهريل همراه، سينگاريل ۽ لش پش سائيڪل ڪاهي اچي اتي پهتو. شايد دوڪان تان سؤدو سلف وٺڻو هيس. سائيڪل جا سورنهن سينگار ڏسي مستانو، ته دل ڦرائي ويٺو. سائيڪل نه هئي ڄڻ ته لال ڪنوار هئي. گلن ڦلن، ڳانن، سڳين ۽ جوُڙن سان سٿيل. مستاني هڪدم، ملان ۽ ملھ کي دوستي جو واسطو ڏئي قسم ڏنو، ته؛ ”ملان مونکي هر قيمت تي اها سائيڪل کپي.“

Friday, May 20, 2016

منهنجي پيءُ جو پيسو - محمد حنيف

منهنجي پيءُ جو پيسو
محمد حنيف
منهنجو والد صاحب گهڻو امير هو. ايترو امير هو جو اوهان سوچي به نه ٿا سگهو ته هو ڪيترو امير هو. سڀني کان وڌيڪ امير. جڏهن ظالم حڪمران، سندس دولت تي قبضو ڪري وٺندا هئا ته اڃا به امير ٿي ويندو هو. ٻين ملڪن جا بادشاهه کيس گهرائيندا، ساڻس تصويرون ڪڍرائيندا ۽ کانئس امير ٿيڻ جا گُرَ پڇندا هئا، مون تي اعتبار نه ٿو اچي ته هيءَ تصوير ڏسو.

Sunday, May 15, 2016

ملان ۽ مستانو، مَلُھ ۽ ميزان - منظور ڪوھيار

ملان ۽ مستانو، مَلُھ ۽ ميزان
منظور ڪوھيار




مستانو واٽ سان دبرندو پئي هليو؛ ”اڳي به مڇي پاڻ ڳڙڪائي وئين، هاڻي وري ميلي جي مٺائي به نه ڇڏيئي.“
ملان نهايت اطمينان سان وراڻيو؛ ”نصيب جي ڳالھ آهي، ٻيو ته ان ۾ به تنهنجي ڀلائي هئي. ميلي جي مٺائي ۽ سرڪاري مال هضم ڪرڻ ڪا سؤلي ڳالھ ناهي. ان لاءِ ڳجھ وارو هاضمو کپي، مستانه! جيڪو تو وٽ آهي، الائي نه؟“
”هروڀرو ڳِجھ جهڙو هاضمو ڇو!؟“ مستاني حيرانگي ۾ پڇيس.

Tuesday, May 10, 2016

رٺن جا ڀاڱا مٺا - منظور ڪوھيار

رٺن جا ڀاڱا مٺا
منظور ڪوھيار
سڙڪ تي مستانو ڦرڻيءَ واري سيٽي وڄائيندو پئي ھليو ته ملان وري ٻڏتر ۾ سوچيندو پئي هليو:
”مون ته مستاني کي ڀاڳناڙيءَ جو ڏاند سمجھيو هو؛ جنهن جو پڇ ڪنڊي تي ۽ ڀڄندو وتي. هيءُ ته مورڳو آمريڪي ايجنٽ نڪتو. اجايو هن آمريڪي ايجنٽ سان ياري رکيم. اهو غزل ته جوانيءَ ۾ خوب ٻڌو هيم ته: ’بي وفا سان دل لڳائي مون وڏي غلطي ڪئي، نانگ جھوليءَ ۾ نپائي مون وڏي غلطي ڪئي‘. جڏهن ’نوشته بر ديوار‘ هر ننڍي وڏي وستي ۽ واهڻ ۾ لکيل ڏٺو هيم، ته ’جيڪو آمريڪا جو يار آ، سو غدارآ، غدار آ.‘ پوءِ به ايڏي وڏي غلطي ڪري ويٺس. ڀلا جي دوستي به رکڻي هئي، ته فيس بوڪ تي سنئون سڌو آمريڪا جي صدر بارڪ اوباما سان يا هيلري ڪلنٽن سان رکان ها. هن غلامن جي غلام، مستاني سان رکي ويٺس. ڪاش! خدا، آمريڪا ۽ شيطان کي وجود ۾ نه آڻي ها، ته شايد دنيا ۾ ڪو مسئلو ئي نه پيدا ٿئي ها.“ آسمان ڏانهن منهن ڪندي ملان گرم شوڪارو هڻندي چيو.

Sunday, May 8, 2016

دشمن مريي، خوشي نه ڪريي.- منظور ڪوھيار

دشمن مريي، خوشي نه ڪريي.
منظور ڪوھيار
زاهد ڄامڙي جي ٽائيم لائين تي فوٽن سان گڏ خبر لڳل هئي؛ ”گمس، گمبٽ جي دل واري شعبي ۾ هڪ ئي وقت ٻه مريض فوت. سڄي اسپتال ۾ هڪ ايمبولنس موجود. ايمبولنس نه ملڻ ڪري مريضن جي وارثن ۾ ڏند چڪ فائرنگ. آءِ سي يو جا در ۽ شيشا ٽٽي پيا.“

مان زندهه رهندس - مٺل جسڪاڻي

مان زندهه رهندس
نور گهلو جي ڪهاڻين جو مجموعو
مٺل جسڪاڻي
”مان زندهه رهندس“، ”نور گهلو“ جي ڪهاڻين جو مجموعو، ”امرتا“ پبليڪيشن جو ”ٽيهون ڪتاب“ ڇپيو، منهنجي هٿن تائين پهتو، آئون پڙهندڙ آهيان، ان ڪري اِهو ڪتاب مون پڙهيو، پڙهي مون ڪنهن تي به ٿورو نه ڪيو، پڙهڻ ته منهنجي ضرورت آهي، منهنجي عادت آهي. منهنجي ضرورت ۽ عادت سان ٻين کي ڪهڙي دلچسپي؟ آئون سوچيان پيو ته ”مان زندهه رهندس“ تي آئون پنهنجي راءِ ڇو لکان؟ جيڪڏهن لکان، ته اُها ٻين تائين پهچائڻ لاءِ ڇو ڇپرايان؟ آخر هن ڪتاب ۾ اهڙو ڇا آهي؟ هن ڪتاب ۾ شامل ڪهاڻين جو ڪهاڻيڪار ڪير آهي؟ ڇا آهي؟ هُن ڇو ڪهاڻيو لکيون؟ اُهي ڇو ڇپيون؟ ڪنهن پڙهيون؟ ڪنهن نه پڙهيون؟ ڪنهن ڇو نه پڙهيون؟...

زيب النساءِ

زيب النساءِ
عورتن لاءِ انمول تحفو
عروج جسڪاڻي
”زيب النساءِ“ ڪتاب سائين محمود مغل جو لکيل آهي. اها هڪ طويل ڪهاڻي آهي، جنهن ۾ ڪيتريون ئي ڪهاڻيون آهن. انهيءَ ڪهاڻي ۾ سماج جو حقيقي عڪس نظر اچي ٿو. انهي ڪتاب ۾، هر هڪ ڳالهه ۾ ڪو نه ڪو مقصد آهي. اهو ڪتاب پڙهي مون گهڻو ڪجهه پرايو، بلڪ اهو پڙهي مونکي به زيب النساءِ ٿيڻ جو شوق پيدا ٿيو آهي.

دوست ۽ دشمن - نجمه ’ناز‘ پنهور

دوست ۽ دشمن
ايران جي لوڪ ڪهاڻي
سنڌيڪار: نجمه ’ناز‘ پنهور
پراڻي زماني جي ڳالهه آهي، ته ايران جي هڪ ننڍڙي ڳوٺڙي ۾ هڪ شخص رهندو هو. هو تمام رحمدل ۽ ايماندار هوندو هو، جنهنڪري ماڻهن سندس نالو ’دوست‘ رکيو هو. هڪ ڏينهن هن سفر ڪرڻ جو خيال ڪيو. هڪ صحتمند ۽ تندرست گهوڙو خريد ڪيائين. کاڌي پيتي جون شيون کڻي، خدا جو نالو وٺي، پنهنجي شهر مان روانو ٿيو. هن اڃا ٿورو ئي پنڌ ڪيو، ته هن کي هڪ گهوڙيسوار اچي رسيو. هُــن کيس ڀليڪار چئي، کانئس نالو پڇيو. هُــن جواب ڏنو، ته منهنجو نالو ’دشمن‘ آهي.

Monday, May 2, 2016

ارڏو اربو - طارق عالم ابڙو

ارڏو اربو
طارق عالم ابڙو
هونئن نالو ته سندس ارباب هو، پر گهر ۾ کيس اربو سڏيندا هئا. عمر اها ئي ٻارنهن سال کن. جاڙين ڀِروُن هيٺان چُــنجهيون اکيون، ائين لڳنديون هيون ڄڻ چهچ سائي ٻوٽي هيٺيان ٻه ٽنڊڻيون. ڦونڊيل نڪ، جيڪو ڪاوڙ ۾ ڌنوڻ وانگي کُلڻ ۽ بند ٿيڻ لڳندو هو. مِــٽا سُــچل ڄڻ ته ڪنهن سندس وات ۾ ڦوڪ ڏيئي چَــپَ سبي ڇڏيا هجن. ڏيڍ پاسيرو مٿو، جنهن تي ٻڪر ڪَٽ وارن جي ڇٻر ڦٽل. مٿيون چَــپُ هيٺئين چَــپ جي بنسبت ٿورو ٻاهر نڪتل. ڀرون جي ٿورو مٿان چنڊ جي شڪل جهڙو ڌڪ لڳل، جيڪو سندس منهن تي شرارت جو تمغو پيو محسوس ٿيندو. جو کيس ڪنهن ننڍڙي شرارت جي بدلي ۾ مليو هو. ڳچيءَ ۾ سدائين غليل هوندس ۽  شلوار جي هڪ ور ۾ ڊزن کن غليلن جو. مجال آهي جو ڪو سندس پاڙي مان مَــٽي. همراهه مَـــٽيو نه آهي ٺڪاءُ غليلو ٽڪڻ وارو ٿي ويندس. همراهه چوٽيءَ تائين رت ۾ رڱجي ويندو. اسڪول کان ته ائين ونءُ ويندو هو، جيئن ڪانءُ ڪمان کان. گهران ڪتاب ڏيئي اسڪول اماڻيندس، ته هيءُ ڪتاب زمين ۾ پوري، پاڻ وتندو هو: جانور ۽ انسان آزاريندو. جيڪڏهن ڪنهن ڏينهن گهر جو ڪو وڏو اسڪول ويهاري به ايندس، ته سندس ڀر ۾ ويٺل ٻار ويچارا آزار ۾ اچي ويندا. بينچ تي ويٺي ئي ويٺي هڪ پاسي سوڙهه ڪرڻ شروع ڪندو تان جو ٻي پاسي ويٺل ٻار ڊٻ وڃي ڌرتيءَ تي ڪرندو. هر ڪو پيو ساڻس دوستي رکڻ کان ڪيٻائيندو.

ملان ۽ مستانو ميلي ۾ - منظور ڪوھيار

ملان ۽ مستانو ميلي ۾
منظور ڪوھيار
ملان جي سنڱتي، مستاني کي جو سُڻس پئي، ته ڳوٺ ۾ ميلو لڳل آ، ته ڪراچيءَ مان ريل تي چڙهي ٺڪاءُ اچي ڳوٺ ڪيائين. ملان جي حجري جو در وٺي بيهي رهيو. ملان به دعا سڳي وارو ڌنڌو خفو ڇڏائي ٻاهر نڪتو، ته مستاني نه ڪيس سلام نه ڪلام، اُٿندي ئي ٺڙڪ هنيس؛ ”مڇي ته نه کارايئي، ڀلا هاڻي ميلو ته گھماءِ نه!“
ملان سوچيو، ته ’جڏهن اڃا عام ماڻهو هيس، ته وڏو ميلائي هيس. هاڻي جڏهن کان ملان ٿيو آهيان، ته مُلپي منجھائي وڌو آهي. اڄ ڀلا ڇو نه مستاني جي آڙ ۾ ميلو گھمي اچان. ٻنهي پاسي وارن گيدن ۾ مرڻي پرڻي جو مال به جام آهي.‘ اهو سوچي مستاني کي چيائين؛ ”اڄ شام ضرور هلبو، پر هڪ شرط تي، ته جيڪا شيءِ شريعت جي خلاف آ، نه اها ڏسبي، نه وائسبي. جي منظور ٿي ته ها ڪر؟“

Sunday, May 1, 2016

وجود جي ڳولا - محمد سليمان وساڻ

وجود جي ڳولا
فرزانه شاهين جون شاعريءَ جهڙيون ڪهاڻيون
محمد سليمان وساڻ
اسان جي مانواري ڀيڻ، شاعره ۽ ليکڪا فرزانه شاهين جي ڪهاڻين جو ڪتاب “وجود جي ڳولا” منهنجي هٿن ۾ موجود آهي. خوبصورت ۽ دل کي وڻندڙ ٽائيٽل ۽ پوئين صفحي تي يعني بيڪ پيج تي منهنجي پسنديده ليکڪ رحمت الله ماڃوٺيءَ جو ڪتاب ۽ ليکڪا بابت رايو به وڻندڙ آهي. فرزانه شاهين بنيادي طور تي هڪ شاعره آهي، تنهنڪري سندس ڪهاڻين ۾ انتها درجي جي خوبصورت پسمنظرنگاري، احساسن ۽ جذبن جي جوڙجڪ، دلڪشي، حسناڪي ۽ خوبصورت لفظن جو سٽاءُ موجود آهي، جيڪو شاعريءَ وانگر لڳي ٿو. هوءَ بنيادي طور عورتن جي مسئلن، عورت جي ڌڪار، عورتن سان ڪيل ناانصافي، عورتن سان سماجي اڻ برابري، معاشرتي مسئلن، انا جي ور چڙهيل رشتن ۽ عورتن جي مسئلن تي ئي لکي پئي، سندس ڪهاڻين جو موضوع صرف عورت ئي آهي. هن بهترين انداز سان مختلف ڪهاڻين ۾ صرف عورت کي ئي مظلوم ڪري پيش ڪيو آهي. شايد انڪري جو هوءَ پاڻ به هڪ عورت آهي، يا انڪري جو اسان جو معاشرو عورتن کي حق ڏيڻ ۽ انهن جي آزادي جو حامي ناهي.