هڪ طوائف جو خط - ڪرشن چندر

هڪ طوائف جو خط

پنڊت جواهر لال نهرو ۽ محمد علي جناح جي نالي

ڪرشن چندر

ڊاڪٽر سريش هوتچنداڻي      

مون کي اميد آهي ته هن کان پهرين توهان کي ڪنهن طوائف جو خط ڪو نه مليو هوندو، ۽ اها به اُميد ڪيان ٿي ته اڄ تائين توهان مُنهنجي ۽ مون جهڙين ٻين طوائفن جي شڪل به نه ڏٺي هوندي. اهو به ڄاڻان ٿي ته منهنجو توهان کي هي خط لکڻ ڪيتري حد تائين ناگوار آهي ۽ اُهو به اهڙو کليل خط.....!!! پر ڇا ڪيان حالتون ڪجهه اهڙيون آهن ۽ اِنهن ٻنهي ڇوڪرين جي ضرورت به ايتري شديد آهي جو آئون هي خط لکڻ کانسواءِ رهي نٿي سگهان. هي خط آئون نه پئي لکان، هي خط مون کان بيلا ۽ بتول لکرائي رهيون آهن. تنهن ڪري معاف ڪندا، هڪ نيچ ۽ ڪريل عورت توهان کي ايتري دليري ۽ بي باڪيءَ سان خط لکي رهي آهي. آئون دل سان معافي چاهيان ٿي. جيڪڏهن خط جي ڪا ڳالهه توهان کي بُري لڳي ته اُن کي منهنجي مجبوري سمجهي درگذر ڪجو.

پڄاڻان پرين - انور پيرزادو

پڄاڻان پرين

ڪهاڻي

انور پيرزادو

منڍُ:

دهل تي ڏونڪو لڳو، مڙس اچي متا، لانگوٽا کنيل، ڪراين ۾ رومال ٻڌل، ڳچين ۾ تائٿ، ڏورن ۾ ڪارا سڳا. موٽيل ۽ ڪراڙن جي هت ڀيڻي ڪا نه هئي. کوهه کوٽڻو هو، کوهه به چاليهه هٿ هيٺ وڃڻو هو. رونشو به هو ته مڙسيءَ جي به ڳالهه هئي. ڳوٺ جا ننڍا، وڏا، زالون، مرد، ڪراڙا ۽ جوان اچي مَنهنَ ۾ گڏ ٿيا هئا. تر جا ناليوارا ڪوڏيا ميدان ۾ لٿل هئا، جوانن جون نيون ٺپرايل ڪوڏرون به ڏسڻ وٽان هيون. سچي رڪ جا ڦر، ساڳ جا ڳن، جن تي چٽ گل نڪتل، آڏو به هئي پٿر جهڙي چيڪي مٽي، لپو هڻ ته گٿو آن! ڪوڏرون چيڪاٽ پيون ڪن، زمين وڄي پئي! هوڏانهن به جوانن جا هٿ هئا، رڳو کوهه ته کوٽڻو ڪو نه هو، نالو به ڪڍرائڻو هو، گهڙي نه گذري ته مڙس پگهر ۾ ڇلِ ٿي ويا پر جيئن ڏينهن تتو، تيئن مڙس متو، واري ڪار لڳي پئي هئي.

ڪرپٽ - سيد حبيب الله شاهه

ڪرپٽ

سيد حبيب الله شاهه

ڪراچيءَ جي دل جي بيماريءَ جي وڏي انسٽيٽيوٽ اسپتال (NICVD) جو اڱڻ. پنج ماڙ خوبصورت عمارت جي ٻي ماڙ هيٺ ٺهيل شاندار پورچ ۽ ان جي ڀاڪر ۾ سهڻو ننڍرو پارڪ. چئوطرف ول چڙهيل، داخل ٿيڻ لاءِ ننڍڙو رستو، جنھن تي به ڪنڊا وڇايل، جيئن ڪو به داخل ٿي نه سگهي. گلن جي حفاظت لاءِ ڪنڊا، صدين جي ريت/ روايت، ڪنڊن جي ڪري ئي سائو لان – ناريل ۽ سرو جي وڻن جو اڻ کٽ سلسلو سنڌ ميديڪل ڪاليج جون هاسٽلون ۽ هوٽل تاج محل، صبح، ٻپهر، شام، رات، چار پهر، جدا جدا ڪهاڻيون، ڪاڪ محل جي ڪهاڻين کان به وڌيڪ رومينٽڪ! خبر ناهي ته هتي ڪيترين ڪهاڻين جنم ورتو هوندو ۽ ختم ٿي ويون هونديون.

ڦوڙي - مٺل جسڪاڻي

ڦوڙي

(مختصر ڪھاڻي)

مٺل جسڪاڻي

ولو ”وارڙيو“ کي جڏھن به پيسن جي ضرورت پوندي آھي، ڪاپي ۽ قلم کڻي ڳوٺ ۾ ڪاھي پوندو آھي. ھن ڪيترا ئي دفعا ساڳيا ڪم ڄاڻائي ڦوڙي ورتي آھي.

نومبر ۲۰۱۸ع جي پھرين تاريخ کان ولو ”وارڙيو“ روزاني ڪاپي ۽ قلم کڻي، ڳوٺ جي ھر پاڙي جي، ھر ويڙھي جي، ھر گھر ۾ پيو ويندو آھي.

ڳوٺ وارن کي شايد خبر پئجي وئي آھي ته؛ ”وارڙيو“ ٻڌائي ھڪ ڪم ٿو، پر خرچ ٻئي پاسي ٿو ڪري. يا ممڪن آھي ته ھن دفعي پيسا گھڻا گڏ ڪرڻا اٿس، جيڪي اڃا گڏ نه ٿيا اٿس، ان ڪري روزاني ساڳين گھرن ۾ به ڦوڙيءَ لاءِ وڃي نڪرندو آھي.

زوجياتي ادب (سيزن-2) - طارق قريشي

زوجياتي ادب (سيزن-2)

ڪهاڻي نمبر 3

طارق قريشي

ميان بدرالدين جو دنيا ۾ ڪو بهترين دوست آهي ته اهو آهي جديد دور جو ٻهڳڻو ڪهاڻيڪار ضراب حيدر!

ضراب حيدر، پلنگ جي هيٺان، سوفا جي پويان، بازار جي ڪنڊ ۾، درگاھ جي ڏيڍيءَ وٽ، مسجد جي حجري ۾، گھٽيءَ جي ڇيڙي تي، ڪينٽين جي ڪچن اندر، گائني وارڊ جي ٻاهران، چوڪن ۽ چوراهن تي، گرلس هاسٽل جي ڀر ۾، هوائي اڏن، لاري اسٽانن، ريلوي جي ويٽنگ رومز، مڙهين، مقامن، اوتارن - مڪانن تي، ريسٽورينٽ ۽ هوٽلن، ڪافين ۽ آستانن جون مطلب ته ڌوٻيءَ گھاٽ کان سري گھاٽ تائين يا ته ڪهاڻيون پيو ڳولهيندو آهي يا وري ميان بدرالدين کي دل ۾ پيو ياد ڪندو آهي.

لونگ جو آھي الله - ابوبڪر کوسو

لونگ جو آھي الله

ابوبڪر کوسو

صبح سندي سھائڻ ساڻيھ مٿان وري ويئي، جنھن جي روشني رات جي ڪاراڻ کي ڪوھين پري ھٽائي ڇڏيو ۽ ماڻھو، مرون توڙي پکي پکڻ ننڊ مان نيڻ کولي نھارڻ لڳا. انھيءَ مھل عبادگذار انسان ذڪر الاھه ۾ محو ٿي ويا ۽ عبادت کان نورا ٿي ٻين ماڻھن جيان پنھنجي قوت گذر لاءِ ٽڙيو پکڙيو پئي ويا.

اولڙو - محمد علي پٺاڻ

اولڙو

ڪهاڻي

محمد علي پٺاڻ

”ٻڌ!“

”جي،“

”تو مون ۾ اهڙي ڪهڙي شيءِ ڏٺي هئي جو بابي کي منهنجي سڱ عيوض لک رپيا ڀري ڏنئي؟“

”هڪ تون بڻيائتي خاندان جي هئينءَ، جنهن جي ستن پيڙهين پنهنجي نڪ تي مک ويهڻ ناهي ڏني ۽ ٻيو تون سهڻي به تمام گهڻي هئينءَ.“

”تون نه منهنجي جيڏي تعريف ڪندو آن، آئيني ۾ پاڻ کي ڏسندي آهيان ته سچ، ڏاڍي لڄي ٿيندي آهيان. تون منهنجي ايڏي تعريف ڇو ڪندو آن؟“

”تنهنجي سونهن جو حق ادا ڪندو آهيان. ياد ٿئي، جڏهن پهريون دفعو پڦاٽن جي شاديءَ ۾ توکي ڏٺو هوم؟“

”ها ياد آ، چتائي پيو ڏسين. اک ئي نه پيو ڪڍين مون مان.“

بي ڊولو پٿر - سرور غزالي

بي ڊولو پٿر

ڪهاڻي

سرور غزالي

سنگتراشَ هڪڙي بي ڊولي پٿر کي صاف سٿرو ڪري، گهر جي ويران ڪنڊ ۾ رکي ڇڏيو هو. پوءِ ڪيترن ئي ڏينهن پڄاڻان ان پٿر کي کڻي ان ميز تي اچي رکيائين، جنهن ميز وٽ بيهي، هُو پنهنجي هٿن جي ڪلا سان، پٿرن کي خوبصورت مورتين ۾ بدلائي ڇڏيندو هو.

سنگتراش، هر روز ان پٿر جي سامهون اچي بيهندو هو ۽ پٿر تي پنهنجي ڪلا جا جوهر ڏيکارڻ جي بجاءِ، صرف ساڻس ڳالهيون ڪندو رهندو هو.

پٿر هر روز کانئس هڪڙو ئي سوال پڇندو هو ته؛ ”اهو ڏينهن ڪڏهن ايندو، جو مان هڪ بي ڊولو پٿر، ڪنهن لازوال مورتيءَ ۾ بدلجي ويندس؟“

شام جي اُس ۾ - جيا جادواڻي

شام جي اُس ۾

ڪهاڻي

ليکڪا: جيا جادواڻي

مترجم: ڍولڻ راهي

اَسُر جا چار وڄندي ئي هڪڙو الارم وڄي ٿو سندس اندر،”هي رام“ چوندي هو ڌيري، ڌيري اُٿي ٿو.

”ديا ڪرو ميري سانئيان، ڏيو پريم ڪي ڏات،

سک دک اور ڪجهه وياپي نهين، ڇٽي سڀ اُتپات.“

راڌا سواميءَ جي تصوير تي سندس نظر پوي ٿي.

راڌا سواميءَ جي تصوير تي سندس نظر پوي ٿي ۽ ڀيڻ جون چيل مٿيون سٽون سندس ڪنن ۾ گونجن ٿيون، اُنهن سٽن سان هو آتمڪ طور جڙي نٿو. سٽون هن کان ايترو ئي پري آهن جيترو راڌا سوامي بلب جي ڦڪي روشنيءَ ۾. هو ٻنهي کي ڪجهه ويرم ڏسندو رهي ٿو.

پيڙھي - ممتاز لوهار

پيڙھي

مختصر ڪھاڻي

ممتاز لوهار

سجيلا پٺيري بيٺل پيءۡ جي ڳچيء ۾ ٻانهون هار ڪري چيو؛ “بابا ٻين لئه جيئڻ ڀلو يا پنهنجي لاء؟”

“ٻين لاء ڌيءُ.” هن مرڪي وراڻيو.

“بابا! پيءُ جي پيڙھي پٽ وڌائيندا آھن نه؟”

“ها.” پيءُ ڏڪندڙ ھٿ ڌيءُ جي هٿن تي رکي چيو.

“۽ ڌيئر بابا؟”

“اهي ٻين جي پيڙھي وڌائينديون آھن.” هن ڪنڌ ورائي ڌيءُ کي چيو.

“ان جي معنيٰ ته پٽ پنهنجي لاء جيئندا آھن ۽ ڌيئر ٻين لاء.... ها نه بابا؟”

هو ماٺ جي اونداهي گهٽيءَ ۾ گم ٿي ويو.

سھڪار - مٺل جسڪاڻي

سھڪار

مختصر ڪھاڻي

مٺل جسڪاڻي

ھڪ سماجي تنظيم (اين جي او) جو تربيتي پروگرام پڄاڻي تي پھچڻ سبب، تربيت حاصل ڪندڙن ۾ سندون (سرٽيفڪيٽ) ورھائڻ واري تقريب ۾ شرڪت ڪرڻ جي فرمائشي دعوت ملي، ته آئون به ”پٽڪو ٻڌي“ پھچي ويس.

دعوت قبول ڪرائيندڙ پاڻ ھجي نه، ٻيا مون کي سڃاڻن ڪو نه، پھچي تعارف ڪرايم، ته مون کي تقريب جي انتھائي اھم مھمان واري حيثيت ۽ مانُ مليو.

انسانيت، دونهون ۽ لاش - رسول ميمڻ

انسانيت، دونهون ۽ لاش

رسول ميمڻ

”انسانيت لاش آهي.“ هن کي اندر مان آواز آيو؛ ”پر ان جو روح مان آهيان.“ هن پنهنجي اندر کي جواب ڏنو.

”پوءِ انسانيت مئل ڇو آهي.“

”ڇو جو مان ان کان الڳ آهيان.“

هو پنهنجي اندر سان بحث ڪندو، اڳتي وڌندو رهيو. هو ڊاڪٽر هو ۽ هن کي جنگ جي ميدان ۾ زخمين جو علاج ڪندي اڄ پورا ٻه مهينا گذري چڪا هيا، جنگ اڃا پنهنجي عروج تي هئي، هن جي ملڪ جي فوج دشمن جا سپاهي ماريندي، انهن کي ڌڪيندي ڪافي اڳتي هٽائي وئي هئي ۽ هاڻي پوئتي ڇڏيل ميدان ۾ سواءِ مٽي ۽ دونهي جي غبارن ۾ ويڙهيل لاشن، ڀڳل ٽئنڪن ۽ جهازن جي ڍانچن کان سواءِ ڪجهه به نه هيو، ڊاڪٽر انسان جي ان ڪردار تي حيران هيو، هن کي سمجهه ۾ نه پيو اچي ته آخرڪار هو هڪ ٻئي جو خون ڇو ٿا وهائين، هو سڀ انسان آهن. ته پوءِ هي نفرت ڇا جي؟ هي جنگ ڇا جي، هڪ طاقتور ڌر انسان جي ٻي ڪمزور ڌر تي حملو ڪري پنهنجي چري هجڻ جو ثبوت ڪيئن ٿي ڏئي، آخرڪار جنگ ڪرڻ لاءِ ٻيا به ته محاذ آهن، مفسلي جي جنگ، اندر سان جنگ، براين ۽ سماج جي ناسورن سان جنگ. هيءَ انسان جي انسان سان جنگ ڇو؟ ڊاڪٽر سوچيندو ۽ زخمين جو علاج ڪندو اڳتي وڌندو رهيو.

ڏينڀوءَ جو ڏنگ ۽ اڌڙ ليمون - ايوب گاد

ڏينڀوءَ جو ڏنگ ۽ اڌڙ ليمون

مختصر ڪھاڻي

ايوب گاد

ڊرائيور سان گاڏيءَ ۾ آفيس وڃي رهيو هئس ته اوچتو گند پيتيءَ ڀرسان هڪ سڃاتل ماڻھوءَ کي پنا ميڙيندي ڏٺم. ڊرائيور کي چيم؛ ”گاڏي روڪ! هي هي دلبر صاحب ته ناهي؟“

ڊرائيور چيو؛ ”ها سائين! اهو ئي دلبر صاحب آ! مون به ڪيترا سال ان صاحب سان ڊيوٽي ڪئي آ.“

ڪٿي به نه - امراقبال

ڪٿي به نه

ڪھاڻي

امراقبال

بائيڪ معمول مطابق صفا آھستي ھلائي رھيو ھيس. منھنجي اڳيان بائيڪ جي پئٽرول واري ٽانڪيءَ تي، منھنجو پنجن سالن جو پُٽٌ ويٺل ھيو، جيڪو ھلندي بائيڪ جي سئچ ۾ ھر ھر ھٿ وجھي، چاٻي ڪڍڻ جي ڪوشش ڪري رھيو ھيو ۽ مان ھر ھر کيس کاٻي ھٿ سان روڪيندي، چاليھ سال پوئتي پھچيو پئي ويس...

خراب مُوڊ

خراب مُوڊ

مٺل جسڪاڻي

الف ۽ ب، معمول وانگر گڏ ويٺل ھئا. ھِتان ھُتان جا احوال ڪندي، الف چيو؛ ”ڪو لطيفو ٻُڌاءِ“.

ب وراڻيو؛ ”لطيفو ياد نه آھي. ان جھڙو ڪم ڪري سگھندڙ تصوير آھي. چوين ته ڏيکاريان“.

الف چيو؛ ”وارو ڪر يار! دل کلڻ تي پئي چوي“.

پاڻ سنڀاليو

پاڻ سنڀاليو

روشن شر

ڪنڊيڪٽر کي ڪرايو ڏيڻ لاءِ سائيڊ واري کيسي ۾ هٿ وڌائين ته ڀر ۾ ويٺل اجنبيءَ سندس هٿ سختيءَ سان جهلي چيو؛

”نه بابل! اوهان جو ڪرايو مان ادا ڪريان ٿو! اوهان نه ڏيو!“

بابل ڏاڍو چيو؛ ”پنهنجو ڪرايو مان پاڻ ڏيندم.“

پر اجنبي وڏو مهربان ٿي ڪري، سندس ڪرايو ادا ڪري ڇڏيو..

اڳئين اسٽاپ تي اجنبي بس مان لهي ويو ۽ بابل ڪا شيءِ ڪڍڻ لاء کيسي ۾ هٿ وڌو ته مٿو پڪڙي ويهي رهيو. اجنبي سندس کيسي جي صفائي ڪري چڪو هيو...

😊 😊 😊

ٻئي ڏينهن بابل انھيءَ چور کي بازار ۾ پڪڙيو ته چور الٽو بابل کي ڀاڪر پائي روئڻ لڳو..

”بابل! مون کي معاف ڪجو! اوهان جي چوري ڪرڻ بعد، منهنجي ڌيءُ مري ويئي..“

بابل اهو ٻڌي، نرم دلي سان هن کي معاف ڪري ڇڏيو..

چور ويو هليو پر ڀاڪر پائڻ وقت، هن ٻيهر بابل جي کيسي جي صفائي ڪري ڇڏي...

😊 😊 😊

ڪجھ ڏينهن بعد، بابل موٽر سائيڪل تي ڪاڏي وڃي رهيو هيو ته رستي ۾ ساڳئي چور هن کي روڪي، روئيندي روئيندي کانئس معافي گهري. بابل کي سندس سڀ پئسا، جيڪي هن چورايا ھيا سي به واپس ڪيائين ۽ ويجهو ئي هڪ دوڪان ۾ وٺي ڪولڊ ڊرنڪ پياري روانو ٿي ويو...

بابل خوشي خوشي، جڏهن موٽر سائيڪل واري جڳھ تي پهتو ته ڏٺائين هن چڪر سان چور، سندس موٽر سائيڪل چورائي ويو ھيو.

😊 😊 😊

طوفان - مٺل جسڪاڻي

طوفان

مختصر ڪھاڻي

مٺل جسڪاڻي

۱

قبلا، محترم سائين، اوھان بنگلي ۾ اندر، شايد اي سي واري ڪمري ۾ آرامي ھئا، ٻاھر ھانءُ وٺي ڇڏيندڙ، خوفناڪ طوفان آيو ھو.

۲

قبلا، محترم سائين، ڇوريءَ جو آھي دماگ کراب، ان نڀاڳي الاجي ڇا ڏٺو آھي، ٻاھر به ڪجھه ڪو نه ھو، بنگلي ۾ اندر، اھو به اي سي، ان ۾ ڪٿان طوفان آيو، ڪٿي وڄ ڪري، ڪٿي ڌرتي ڌُٻي... الله سان، اھڙو ڪجھه به نه ٿيو آھي... اوھان ڇو پيا پشيمان ٿيو... سائين، اڳي ڪجھه ٿيو، جو ھاڻي ٿيندو... اسان جي سسي ۾ ساھه آھي، اکين ڏٺا شاھد ويٺا آھيون، اوھان جي بنگلي ۾ ڪو مادي پکي به ڪونھي آيو... اھا ڇوري مکالفن جي چرچ تي دانھي پئي، سائين...

فرق - مٺل جسڪاڻي

فرق

مختصر ڪھاڻي

مٺل جسڪاڻي

پڙھڻ لاءِ رکيل ڪتابن کي غور سان ڏسندي، اوچتو اٿيو ۽ ھڪ ٻه ڪتاب کڻي، پُٽس کي ڏيندي چيائين ”ھي ڪتاب پاڻ کنيو ٿا ھلون، پڙھنداسين، چاچھين کي ته ھونئن ئي مفت ۾ اعزازي ڪاپي طور مليا ھوندا“!

مون اھي ڪتاب روڪڙا ڏوڪڙ ڏئي ورتا ھئا ۽ ڪتاب جي دڪان واري، جيڪو پبلشر جو سندو دڪان آھي، مون کي اھو چئي بنا رعايت ڪتاب ڏنا ھئا ته ”سائين! ڪتاب خريد ڪري پڙھڻ جو رواج تمام گھٽجي ويو آھي، ان ڪري ڌنڌو ئي ڪونھي، اوھان جھڙن کي ته رعايت جي ڳالھه ئي نه ڪرڻ گھرجي“!

مون سوچيو... ڇا ٻڌايان ته ڇا سوچيم؟ ٻڌائڻ سان فرق ڪھڙو ٿو پئي!

ارڙھن سالن جو - مٺل جسڪاڻي

ارڙھن سالن جو

مختصر ڪھاڻي

مٺل جسڪاڻي

آئون ته پنھنجي ڌُن ۾، پنھنجي طئه ڪيل ماڳ ڏانھن پئي ويس. مون کي ته اھا به خبر نه ھئي، ته منھنجي ساڄي يا کاٻي پاسي، ڇا ڇا آھي ۽ ڪير ڪير آھي!

اوچتو ڪنھن منھنجو نالو وٺي، مون کي سڏ به ڪيو ۽ ”پان کائي پوءِ اڳتي وڃو“ به چيو!

اھو سڀ ڪجھه اوچتو ٿيو ھو، پوءِ به جلدي ۾، منھنجو به مُوڊ ٿي ويو! آئون، سڏ ڪري صلاح ھڻندڙ سان مليس، ۽ کل خوشيءَ ۾ کيس چيم ”سچي دل سان ٿو چوين، ته مٺو پان ٺاھي ڏي، آئون به اھو سمجھي کائيندو ويندس، ته آئون به اڃا ارڙھن سالن جو آھيان“.