Thursday, December 22, 2016

ادب جو ڪارج، ادبي پرک ۽ اديبن جي ذميداري! ارشاد ڪاغذي


ادب جو ڪارج، ادبي پرک ۽ اديبن جي ذميداري!

ارشاد ڪاغذي

ادب هڪ آئيني مثل آهي جيڪو معاشري ۽ زندگي جي رخن کي ظاهر ڪري ٿو. ادب سماج جي تصوير ڏيکاري ٿو، اهو اميج تصوراتي ۽ تخيل تي آڌاريل هوندو آهي ۽ تخليق جي رنگن سان رڱجي خوبصورت ڏيک پسائي ٿو. اديب جو ڪم آهي ته جيڪو دنيا ۽ سماج ۾ وهي واپري ٿو ان جا نقش نگار چٽا ڪري پڙهندڙن آڏو پيش ڪرڻ آهي . تخليقڪار پنهنجي قلم جي زور تي ٻاهرين دنيا جا احساس، امنگون، اڌما، لاڳاپا، وهنوار، وارتا، خواب، خيال، فڪر ۽ ذڪر بيان ڪري ڄڻ ته هڪ اولڙو پسائي ٿو.اديب ۽ ليکڪ پنهنجي وت ۽ وس آهر سماج کي تبديل ڪرڻ لاءِ پنهنجي وسان هر ممڪن ڪوشش ڪندو رهي ٿو ۽ ان لاءِ تڪليفون برداشت ڪري ٿو. سچي ۽ کري اديب جو اهو فرض آهي ته هو سماج کي بدلائڻ لاءِ قلم کي استعمال ڪري ٻين کي راحت پهچائڻ جو بندوبست ڪري. دنيا ۾ جيڪي اديب، ڏاها ۽ انقلابي پيدا ٿيا آهن تن جي تخليقن سوسائٽي تي گھري ڇاپ ڇڏي آهي ۽ ان جي اثر جي ڪري سماج ۾ سڌارو، تبديلي ۽ انقلاب برپا ٿيو آهي. انهن جي تحريرن اهڙو چمتڪار ڪري ڏيکاريو جو غلط ريتون ۽ رسمون ۽ غليظ خيال ۽ ظلم جي دنيا جا بنياد لڏي ويا ۽ هڪ نئون سماج اسريو ۽ نسريو. انهن جي اندازي ۽ عقيدي، علم ۽ عمل -نظم توڙي نثر، ادبي توڙي فيلسوفِياڻي لکڻين- دنيا جي ماڻهن ۽ ثقافتن مٿان گھرو اثر وڌو. عالمن، اديبن ۽ ليکڪن پنهنجي پر ۾ جدا جدا ۽ گڏجي علم و ادب سان پنهنجي ديس جي آزادي ۽ خوشحاليءَ لاءِ جاکوڙ ڪندا رهيا. ڪڏهن هو الڳ ۽ اڪيلي هوندي به انجمن هئا ته ڪڏهن هو گڏجي ادب ۽ علم جا گلستان بنجي پنهنجي پورهئي ۽ جدوجهد سان ديس ڀائين ۽ سماج ۾ نئون ڦيرو ۽ انقلاب آندو. ڪيترين صورتن ۽ سببن جي ڪري دنيا جي تاريخ ۾ اهڙا واقعا ۽ لقاءَ به ٿيا آهن جو هڪ ڄڻي (واحد فرد) پنهنجي علم، ادب، شعور، ڏاهپ ۽ ادراڪ جي بل بوتي تي هڪ تحريڪ پيدا ڪري تبديلي جو گس ڏنو ۽ پنهنجي مهانتا جو ڪارنامو سرانجام ڏئي پنهنجو فرض پورو ڪيو.

Wednesday, December 21, 2016

حُر مکيءَ جا - لعل چند امر ڏنو مل


حُر مکيءَ جا

سنڌي ٻوليءَ جي پهرين جديد ڪهاڻي جيڪا 1914 ع ۾ لکي ويئي جنهن کان پوءِ سنڌي ڪهاڻيءَ جديد ادب ۾ پير پاتو.

لعل چند امر ڏنو مل

_هيءَ ڳالهه ڌيان ۾ رکڻ گهرجي ته حر مکيءَ جا ڦريندائي انهنن کي هئا، جن کين ستايو ھو، يا جي غريبن سان غضب ڪري، مفت جا مال ميڙي، وڏا رئيس يا سيٺيا بڻجي پيا هئا.غريبان مار وٽن ڪا نه هئي. مسڪينن ۽ محتاجن کي پاڻ هڙون ڇوڙي ڏيندا هئا، جيئن ٻڌبو آهي ته گوال ۽ ٺاڪو چور ڪندا هئا.

وري ڏَکو سندن ڪهڙو هو! هڪ لڱا ٻيلي ۾ پاٿاري هنيو ويٺا هئا، ۽ جشن پئي ڪيائون. ڪنهن ويل هڪڙو ڪوري، ٿانُ جوڙيءَ جو ساڻ ڪيو، اُتون اچي لانگهائو ٿيو. هنن ھڪل ڪيس ته ويچارو واهڻ جو واهي، ٿانَ سوڌو، هٿ ٻڌي اچي اڳيائن بيٺو.

Wednesday, December 14, 2016

ٻيون رخ - نور گهلو


ٻيون رخ

مضمون ڪهاڻي

نور گهلو

جڏهن سنڌ کي اڪيلو ڪرڻ، سنڌين کي اقليت ۾ بدلائڻ جي ڪوشش ۾ سنڌ جي شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ڌارين جي يلغار ڪرڻ جي عمل سان سنڌ جي ثقافت تي حملا آور ٿيڻ، ٻولي کي قومي ٻولي جو درجو نه ڏيڻ ۽ سنڌ جي وسيلن تي قبضو ڪرڻ جون ناپاڪ ڪوششون ڪري، سنڌ جي وحدت ۽ ٻڌيءَ کي مختلف حيلن بهانن سان ٽوڙڻ جي ڪوشش ڪئي وئي ته جن سنڌي ماڻهن ان کي پنهنجي قومي غيرت تي حملو تصور ڪندي، انهن بدنيت ۽ بدنظر قوتن کي ڀرپور جواب ڏيڻ لاءِ، پنهنجي طاقت کي ”سنڌ ثقافتي ڏهاڙي“ جي حوالي سان شعوري ۽ غير شعوري طرح ظاهر ڪرڻ جي ضرورت سمجهي، ڪيترن سالن کان، عيد کان به وڌيڪ اهميت وارو ”ايڪتا ڏهاڙو“ ملهائڻ شروع ڪيو جنهن کي ڏسي دشمنن جون اکيون کُلي ويون آهن ۽ سنڌي قوم بابت هنن جي ناپاڪ سوچ ۾ ڏار پئجي ويا آهن.

Tuesday, November 22, 2016

وکري ويل خوابن جي وسندي - مير منصور مڱريو

وکري ويل خوابن جي وسندي
مير منصور مڱريو
Image result for Shakled dreams
صبح جو ننڊ جي غَش ۾ پيل هوءَ سٻاجهڙي سَوڙهه جي سونهن بڻيل ماءُ سياري جي صبح جو ڏڪندي اچي اٿارڻ لڳس.
ڌيءُ جلدي اُٿ يونيورسٽيءَ جي بس جو اجهو وقت ٿيو.
هائو امي اُٿان ٿي؟
ماڻس ناشتي ٺاهڻ ۽ ڪاٺيون ڀر مان کڻي جوت جلائڻ ۾ مشغول ٿي وئي.
پيءُ لڙڪيلَ چمڙي سيءَ جي سَٽ ۾ لُڏندو لڙڪندو اچي در ٽپيو،
زينب ڌيءُ اڃا آرامي آ.! .. آئون بسڪوٽن جو پڙو وٺي به آيس..

Wednesday, November 16, 2016

نئين آکيري جي تلاش - تاج جويو

نئين آکيري جي تلاش
نئين لوڪ ڪهاڻي
تاج جويو
زماني جون ستايل، تاسايل هڪڙيون چار خانه بندوش جهرڪيون، ڌار ڌار ڏِسائن کان اُڏامنديون، ‘ڄام نگر’ ويجهو سنڌو درياهه تي اچي پهتيون. کين اُڃ به ڏاڍي لڳي هئي. هنن درياهه تي هڪ ٿَريو ڏٺو، جيڪو به هنن جيان اُڃارو هو، ۽ وڏو پنڌ ڪري درياهه جي ڪنڌيءَ تي صدين جي اُڃ اُجهائڻ لاءِ پهتو هو. ٿريي ڏٺو ته درياهه جي تانگهي پاڻيءَ ۾ هڪ ڇوڪري وهنجي رهي هئي. هُو اِهو سوچي اُڃارو موٽي ويو ته جيڪڏهن درياهُه لٿو ته ڇوڪري اُگهاڙي ٿي ويندي!

Tuesday, November 15, 2016

امير - ڪمل ڪيولراماڻي، ”پياسي“

امير
ڪمل ڪيولراماڻي، ”پياسي“
خبر ناهي، ته سندس مائٽن مٿس ”امير“ جو نالو ڇو رکيو هو. هو مائٽن کي سِڪيلڌو به ته ڪين هو. کيس هڪ ننڍڙي ڀيڻ به هئي، جنهن کي هو پيار مان ’بلبلي‘ ڪري پڪاريندو هو. بلبلي ۽ امير ٻه ننڍڙا معصوم، ٻه ابهم ۽ ٻيئي ڏاڍا پيارا ٻار هئا. ’بلبلي‘ اڃا ٿڃ پياڪ هئي، ۽ امير جي عمر ٻارنهن سال کن ٿيندي، سندس مٺڙو ڳالهائڻ ۽ مٺڙو ورتاءُ اهڙو ته هوندو هو، جو هو سڀني کي موهي ڇڏيندو هو. البت ڪڏهن ڪڏهن سندس اَبو امان ڇڙٻ ڏيندا هئس، پر هو، انهيءَ کي پنهنجي مشڪ سان ٽاري ڇڏيندو هو. امير مون کي وڻندو هو ۽ منهنجي ونيءَ کي به وڻندو هو، ۽ ائين ئي اسان جي گهر ۽ پاڙي ۾ سڀ ڪنهن کي وڻندو هو. پاڙي جي ٻارن لاءِ امير ڄڻ ته رانديڪو هو. هرڪو پيو پاڻ ڏانهن ڇڪيندو هئس، ڪي کيس ٽول مٺايون کارائيندا هئا، ته ڪي کيس پنهنجي مائٽن سان گڏ گهمڻ وٺي وڃڻ جي آڇ ڪندا هئا، ڪي ته وري اهڙا به هوندا هئا، جي سندس حرڪتن ۾ ٻانهن ٻيلي ٿي بيهندا هئا. امير چلولو به هو، پر سندس چلولائيءَ ۾ به واهه جي هٻڪار هوندي هئي. مون سان ته ڏاڍو هري مري ويو هو. آفيس مان موٽندو هئس، ته ڊوڙندو ڊوڙندو اچي ڄنگهن کي پڪڙيندو هو. مان به هنج ۾ کڻي گهر وٺي ايندو هوسانس، ۽ پوءِ هو پنهنجن حرڪتن جو ورنن ڪندو هو.
”چاچا، اڄ مون ڪرموءَ جي ڳچيءَ تان ماڪوڙي پڪڙي وڌي! ماڪوڙي چڪ پئي پاتس، ته ڪرمو رنو پئي ۽ ان سان گڏ ٽپا به پئي ڏنائين! ان کي ائين ڪندي ڏسي ڏاڍو مزو پئي آيم. سندس روئڻ تي امان اچي ڳچيءَ تان ماڪوڙي پٽي ڪڍيس ۽ پوءِ مان ڀڄي ويس!“

Saturday, November 12, 2016

رقص جي موڪلاڻي - غلام رسول چانڊيو

رقص جي موڪلاڻي!
غلام رسول چانڊيو
موھن جي شھر کان ٿورو پَرڀَرو ڌَراڙ اکيون مھٽي واڙي جو ڍينگھر ھٽائي رھيو ھيو ۽ موھن جي ناچڻيءَ جي بدن جي شاعري ڪافئي ۽ رديف مان نڪرندي پئي وئي، پياڪن جا پيگ خالي جو ٿي ويا ھئا سو سڀئي اکيون پوري اَھلي پيا ھئا ۽ کين اھڙي ننڊ آئي جو ڄڻ ته ھزارين سالن جي لاءِ سُتا ھجن. ڪلال به خالي جام جا وَٽا ويڙھڻ شروع ڪيا ۽ الاءِ ڇو کيس اھو احسان ورائي ويو  ته ھي جام جي محفل آخري محفل آھي. ھو اٿيو ۽ موھن جي اسٽوپا تي چڙھيو جِتي اڄ الاءِ ڇو ماڪ نه پئي ھئي. ڳھريل وجود سان ھن نِرڙ ھٿ ڏئي ڏور تائين ڏٺو ۽ ڏٺو ته پري کان ڪي گھوڙن جون ھڻڪارون موھن طرف وڌي رھيون ھيون... ھو ڊڄي ويو جو ھن اھو پھريون دفعو ڏٺو ھيو.... گھوڙن جي پٺن تي اگھاڙن ۽ بد شڪلن جي فوج ھئي، ڪلال تڪڙو ھيٺ لٿو پر گھوڙن موھن کي گھيري ورتو ھيو ۽ پِياڪَ پِرھَ جي پَڪِي ننڊ ۾ ھليا ويا ھئا. ناچڻي کان گُھنگھرو لاھڻ وسري ويا ھئا، سندس بدن جي شاعري به اگھور ننڊ جي ڀاڪرن ۾ ھلي وئي ھئي، ننڊ به اھڙي جو ڄڻ ھميشھ لاءِ سُتي ھجي...

منهنجو من ڀنڀوري -جان خاصخيلي

منهنجو من ڀنڀوري
ڪهاڻي
جان خاصخيلي
اهو صبح جو پهر هو ۽ ڀرواري گھر ۾ بيٺل انب جي وڻ تي جھرڪين ۽ بُلبلين جي چر چر جو آواز به وڻندڙ هو ۽ ائين اوچتو هن جي ڌيءَ پنهنجي ڪنن سان اڳ ئي مانوس ٽهڪن جا پڙاڏا ٻڌا ته هن جي هٿن مان ڪورو ڪاغذ ۽ پينسل کسڪي ويا. اهو هڪڙو عجيب حادثو هو جيڪو صرف هن جي اها ڌيءَ ئي سمجھي پي سگھي.

بينسري -جان خاصخيلي

بينسري
ڪهاڻي
جان خاصخيلي

هن کي لڳندو آهي ته هن جي ننڊ ۽ جاڳ، سڀ روڳ ۽ ڦڪيون ان بينسري جي آواز سان ملي هڪ ٿي ويا آهن. شايد دلين جي روڳ جو علاج ان بينسري جي پڙلاءَ ۾ لڪل آهي. اهو هڪڙو راز آهي جنهن کي هوُ اڃا به ڦلهورڻ چاهي ٿو. وقت وقت جي ڳالهه آهي هن بينسري، بين، نڙن، مرلين، چمٽن، گھنگھرن ۽ چڙين جي لارن جي سُرن ۽ رڌم تي پنهنجا پيرڙا ساهيا هئا ۽ اڃا تائين اهي آواز هن جي ڪنن ۾ گونجندا ٿا رهن. پر هي آواز ڪو ٻيو آهي، جيڪو هن جي جسم ۾ ساه جي سُرن سان ملي وڃي ٿو ته هو اڄاتي لهرن ۾ لڙهندو، پاڻي جي وهڪرن جي سُرن کي ڪنائيندو وڃي الائي ڪٿي ٿو نڪري. اها لهر، اکين جي ڳهر کان اڳتي، اهي سُر، اها موسيقي . . . .

Friday, October 28, 2016

سج لهڻ کانپوءِ به ... - منظور ڪوھيار

سج لهڻ کانپوءِ به ...
منظور ڪوھيار
هو حد درجي جو سودائي ۽ عجيب قسم جو تصوراتي ماڻهو هيو. هن کي ڪڏهن ڪڏهن تصور جي اک اهڙي ڏِک به ڏيندي هئي. ڄڻ ”موهن جي دڙي“ جا آثار پنهنجين ڀتين ڇتين سميت جُڙي پيا آهن ۽ زندگي هر گهر جي اڱڻ تي ڪر موڙي اُٿي آهي. هو’پوڄاري بادشاه‘ جيان، اوچين ڀتين تان شهر جو جائزو وٺندي، رٿابندي ۽ بچاءَ جي اوني ۾ غرق آهي. سندس سرمي ۾ ٽٻ ٿيل اکين ۾ ڄڻ پورالي سنڌوءَ جي ادائن ۽ جفائن کي هٿ ڪرڻ جي حسرت سمايل آهي. پر اهڙي تصوراتي مانڊاڻ ۾ تڏهن مانڌاڻ پوندو هو.جڏهن ڏسڻ وارن جا ٽولا هلان ڪري سندس حد ۾ داخل ٿيندا هيا. تڏهن سندس چهري تي فڪر جي ريکائن ۾اڃا اضافو ٿي ويندو هيو ۽ هوپنهنجي ويران شهر جي باقي آثارن کي بچائڻ ۾ ائين جنبي ويندو هيو، جيئن شايد ’پوڄاري بادشاه‘ هن وسنديءَ کي ويران ٿيڻ کان اڳ، آخري ڪوشش ڪندي بچايو هجي.

Tuesday, October 11, 2016

دل جي ڳالهه - زيب سنڌي

دل جي ڳالهه
فيس بڪ جي ڪرائيم ڪهاڻي
زيب سنڌي
ڪراچيءَ جي هڪ عورت پروفيسر کي، سوشل ميڊيا تي جعلي اڪائونٽ وسيلي تنگ ڪندڙ، ڪراچي يونيورسٽيءَ جي اسسٽنٽ پروفيسر فرحان ڪامرانيءَ کي جڊيشل رمانڊ تي جيل موڪليو ويو آهي. ڇنڇر واري ڏينهن ڪاوش ۾ انهيءَ حوالي سان ڇپيل مختصر خبر بابت مون ڪجهه وڌيڪ ڄاڻ حاصل ڪئي، جنهن مطابق ڪراچيءَ جي غير سرڪاري گرين وِچ يونيورسٽيءَ جي هڪ ليڊي پروفيسر ايف آءِ اي جي سائيبر ڪرائيم سيل کي درخواست ڏني هئي، جنهن ۾ هن شڪايت ڪئي هئي ته ڪنهن ماڻهوءَ سندس نالي سان نقلي آءِ ڊي ٺاهي آهي ۽ اهو ماڻهو سندس تصويرن کي ايڊٽ ڪري غير اخلاقي بڻائي، لڳاتار يونيورسٽيءَ جي فيس بڪ پيج تي اهي تصويرون ۽ وڊيوز اپلوڊ ڪري رهيو آهي ۽ سندس باري ۾ غير اخلاقي زبان پڻ استعمال ڪري رهيو آهي. عورت پروفيسر جو چوڻ آهي ته انهيءَ شخص جي اهڙي حرڪت سبب هوءَ پنهنجي نوڪريءَ کان به محروم ٿي چڪي آهي. عورت پروفيسر مطابق هوءَ جنهن يونيورسٽيءَ ۾ پڙهائي رهي هئي، هڪ ڏينهن انهيءَ يونيورسٽيءَ جي وائيس چانسلر کيس گهرائي اهڙي ڄاڻ ڏني، ان کان اڳ ۾ کيس اهڙي حرڪت بابت خبر نه هئي. سندس چوڻ آهي ته يونورسٽيءَ جو فيس بڪ پيج شاگرد به استعمال ڪن ٿا ۽ شاگردن جي ذهنن تي سندس منفي تاثر پيدا ٿيو، جنهن ڪري هن يونيورسٽيءَ وڃڻ ڇڏي ڏنو آهي. عورت پروفيسر جي اهڙي شڪايت تي ايف آءِ اي، ڄاڻايل فيس بڪ اڪائونٽ کي آءِ پي ايڊريس وسيلي Search ڪيو ته، خبر پئي ته اها آءِ پي ايڊريس فيصل ڪامراني نالي شخص جي آهي. (I.P مخفف آهي International protocol جو، جنهن وسيلي انٽرنيٽ لاءِ استعمال ٿيندڙ ڪمپيوٽر، موبائيل فون يا ڪنهن به ٻئي ڊوائيس جو پتو لڳائي سگهجي ٿو.) ايف آءِ اي جي ٽيم جڏهن ڪراچيءَ جي علائقي گلستانِ جوهر ۾ فيصل ڪامرانيءَ جي گهر تي ڇاپو هنيو تڏهن خبر پئي ته، عورت پروفيسر جي نالي سان استعمال ٿيندڙ فيس بڪ جو نقلي اڪائونٽ فيصل ڪامرانيءَ جي ڀاءُ، ڪراچي يونيورسٽيءَ جي سائيڪالاجي ڊپارٽمينٽ جي اسسٽنٽ پروفيسر فرحان ڪامرانيءَ ٺاهيو هو، جنهن ايف آءِ اي ٽيم اڳيان اهڙو اعتراف به ڪيو. ايف آءِ اي جي سائيبر ڪرائيم سيل ملزم جو ڪمپيوٽر، موڊيم ۽ موبائيل فون جاچ لاءِ پنهنجي قبضي ۾ وٺي ڇڏيا ۽ ملزم اسسٽنٽ پروفيسر کي جڊيشل مئجسٽريٽ 14 ڏينهن جي جڊيشل رمانڊ تي جيل اماڻي ڇڏيو آهي.

سُتل شهزادي - اياز قادري

سُتل شهزادي
اياز قادري
هڪڙو نيڪ ۽ سٺو بادشاهه، پنهنجي هڪ نيڪ ۽ سهڻي راڻيءَ سميت هڪڙي ملڪ تي حڪومت ڪندو هو. سندن ملڪ جون حدون پري پري تائين پکڙيل  هيون، جنهن ۾ سر سبز ٻنيون، سونا فصل، سفيد ڍنڍون ۽ ڀورا جبل هئا. ملڪ جا ماڻهو بادشاهه کان خوش هئا ۽ بادشاهه ماڻهن کان خوش هو. پر بادشاهه کي هڪڙو ڏک هو، جو هن کي سڀ ڪجهه هجڻ جي باوجود اولاد ڪو نه هو. اولاد نه هئڻ جو ڏک جيترو بادشاهه کي هو، ان کان وڌ اهو ڏک راڻيءَ کي به هو.

پاڻي -عبدالواحد سومرو

پاڻي
ڪهاڻي
عبدالواحد سومرو
اربيه جنهن جي مٿي ۾ وارن جي اڇاڻ هئي ڄڻڪ چو طرف سمنڊ وارو اڇو ڄميل ڪو لوڻ وارو حصو هجي. هن جي وارن ائڀن مان، هنن مان حياتيءَ جو موهه نڪري چڪو هجيس اتي خواهشن جو به پنهنجو دم گهٽي مارڻ سبب بس گوشت پوشت نما هڪ ساهه کڻندڙ ڍانڍو جيڪو وقت پورو ڪندو هجي. هڪ ضعين هڏائون پڃرو ارمانن، سمن، ڏکن ڏوجهرن جو جيئرو جاڳندو رڻ گيرٿر پهاڙي سلسلي جهڙو پار پئي، ڪٺ واقعن حادثن کي لتاڙي جواني جي دم سان اڄ هتي هن عمر جي آخرري ڏينهن ۾ هتي هن حاجي ڪيمپ ۾ اچي پوين پساهن واري حياتيءَ جا باقي به چار ڏينهن گذري رهي آهي.

مٽيءَ جي مورت - مير منصور مڱريو

مٽيءَ جي مورت
مير منصور مڱريو
Image result for earthen statueرات جي پوئين پهر ۾ هڪ سنهڙي گهٽيءَ مان استاد نعيم جو گذر ٿيو. هلڪي هلڪي آواز سان روئڻهارڪو آواز ڪنن تي پيس. ان آواز کي ڪَن ڏئي، سانت سان ٻڌي، اُها جاءِ وٺي، مٿان اچي ڇا ڏسي ته ڳڀرو گٽر جي مٿان پيل پٿر تي آهلي گيت جهونگاري رهيو هو. استاد نعيم ٽارچ ٻاري، سندس منهن تي هنئي ته سَٽ ڏئي ايئن اٿيو ڄڻ دل ٻاهر اچي ڪِري هجيس. ڊپ ۾ ڪير... ڪير.. ڪير!!!!
”پُٽ ڊڄ نه! آئون نعيم موٽر سائيڪلن وارو آهيان. ڀَر ۾ ئي منهنجو دڪان آ! تون ڪير آهين؟ ۽ هن ههڙي حالت ۾؟ تو کي اڄ پهريو ڀيرو هت ڏٺو اٿم.. نالو ڇا اٿئي؟ ڇا ڪندو آهين؟“

Monday, October 10, 2016

سامونڊي پري

سامونڊي پري
ٻارن لاءِ ڪھاڻي
Image result for Sea water fairy
ڪنهن زماني ۾، هڪ اهڙي سمنڊ ۾، جنهن جو پاڻي شيشي جهڙو صاف ۽ آسمان جهڙو نيرو هوندو هو، سھڻيون پريون رهنديون هيون. انهن سامونڊي جيِوَن کي ”سامونڊي پريون“ ڪوٺيو ويندو هو. انهن جو هيٺيون جسم مڇين جهڙو ۽ مٿيون ڌڙ انسانن جهڙو هوندو هو.
پرين جو بادشاهه سمنڊ جي هيٺان، هيرن ۽ موتين مان ٺهيل محل ۾ رهندو هو. هن کي هڪڙي سهڻي ڌيءَ هئي، جنهن جو نالو ”سپي“ هو. هوءَ سڄو ڏينهن سمنڊ ۾ هيڏي هوڏي پئي ترندي هئي.

هڪڙي ڏينهن سپيءَ پنهنجي نانيءَ کان پڇيو: ”ناني! اسان جي سامونڊي دنيا جي مٿان ڇا آهي؟“

Sunday, September 18, 2016

دونهون -بنسي خوبچنداڻي

دونهون
ڪهاڻي
بنسي خوبچنداڻي
Image result for smoke images
ممبئي شهر جي هڪ ايراضي آهي جا بلڪل ننڍي آهي، اٽڪل ٻه اسڪوائر ڪلوميٽرس. هن ننڍي ايراضيءَ ۾ اٽڪل ٻه سؤ سوسائٽيون آهن، جن ۾ ڪيئي اوچيون بلڊنگون ۽ بنگلا آهن. هونئن ته ممبئي شهر توهان کي هڪ سيمنٽ ۽ ڪانڪريٽ جو جهنگل لڳندو ۽ کليل ميدان ۽ باغ ورلي ئي ڏسڻ ۾ ايندا. پر هن ننڍي ايراضيءَ ۾، توهان کي هڪ وڏي جاگنگ ٽرئڪ، چار باغ ۽ ٻه کلا کلا ميدان به ملندا. ٻن پاسن کان کليل ايريا آهي، جنھن تي اھي پکڙيل آهن. ها ڀرسان هڪ ننڍي ليڪ به آهي ته موهيندڙ. سمنڊ به بلڪل ويجهو آهي. ايراضي ايڏي مشهور آهي جو آس پاس ۾ رهندڙ ماڻهو به هن ايراضيءَ جي ڀرسان رهڻ ۾ فخر محسوس ڪندا آهن.

Saturday, September 3, 2016

جادوءَ جو تلاءُ

جادوءَ جو تلاءُ
Image result for Pond 
گهڻي وقت جي ڳالهه آهي ته هڪڙو بادشاهه بيمار ٿي پيو. هن جي علاج لاءِ ڪيترا ڊاڪٽر، حڪيم ۽ طبيب آندا ويا، پر هن کي فائدو ڪو نه ٿيو ۽ هن جي بيماري ڏينهون ڏينهن وڌندي وئي.
هڪڙي ڏينهن هڪڙو درويش اَچي ان ملڪ مان لنگهيو، جنهن بادشاهه کي ڏسي چيو، جيڪڏهن بادشاهه جادوءَ جي تلاءَ جو پاڻي پيئندو، ته خوش ٿيندو، باقي هن کي ٻي ڪنهن به دوا مان فائدو نه ٿيندو.

Friday, September 2, 2016

اسان جي ڳوٺ جو عظيم دانشور- غلام رسول چانڊيو

اسان جي ڳوٺ جو عظيم دانشور....
غلام رسول چانڊيو
Image result for Philosopher Person· تون منطق ۽ دليل تي پوءِ ڳالھاءِ! پھريان ڳوٺ وڃ جتي انتھا پسندي جا ننڍڙا ٻوٽا پوکجي رھيا آھن ۽ چاچي آچر جي چَنگُ ٻڌڻ لاءِ ڪير به اوطاق تي نه ٿو وڃي!
· سنڌ، تنھنجي شھر جي ڪنھن پوش علائقي ۾ ٺھيل گھرُ نه آھي جو گھڙي کن لائيٽ وڃڻ تي ماتم مچايو اٿئي، سنڌ ان ھزارين ڳوٺن جو نالو آھي، جتي  اونداھ جي حڪمراني آھي. منھنجا عظيم دانشور! پر پوءِ به سنڌ خاموش آھي، جو تون سالن کان ڳوٺ ناھين ويو...

اجائي ڳالھ - مٺل جسڪاڻي

اجائي ڳالھ
مختصر ڪھاڻي
مٺل جسڪاڻي
ڳالھ ٿا ڪن ته 'الف' ۽ 'بي' پاڻ ۾ دوست ھئا. اھي ڪي روايتي نه، نئين دور جا اھڙا دوست ھئا، جن کي ھڪ ٻئي جي باري ۾ ڪا خاص معلومات نه ھئي، ڇو ته ھو پاڻ ۾ ڪڏھن به، ڪٿي به مليا نه ھئا، نه ئي جديد دور جي جديد سھوليت موبائيل جو فائدو وٺي پاڻ ۾ ڳالھايو ھئن!

Sunday, August 7, 2016

رهجي ويل چانهن - نور گهلو

رهجي ويل چانهن
مزاحيه ڪالم ڪهاڻي
نور گهلو
مکڻ خان اڄ ڏاڍو پريشان هو، بي روزگاري، اڃا به هڏ حراميءَ سبب پريشان ته سدائين رهندو هو ته وري هن جي پوڙهي زال، جوان ڇوڪري وانگر فرمائشون ڪندي هئي ته اڃا به وڌيڪ پريشان ٿي ويندو هئو. پر جيئن ته چالاڪ هئو، تنهنڪري هو ماڻهن کي مکڻ لڳائي، ڪجهه نه ڪجهه بندوبست ڪري ڪم ٽپائي ويندو هو.

Friday, August 5, 2016

رمون پيٽي -اڪبر جسڪاڻي

رمون پيٽي
ڪھاڻي
اڪبر جسڪاڻي
گهر ۾ جڏهن رمون ايندو هو ته سڀ ٻار ڀڄي پري ٿي ويندا هئا. رمون ڄڻ ته ٻارن لاءِ ڪو ديو هو. جڏهن ته ٻارن سان پيار به ڪندو هو. پر هو رڳو پيٽي هو. ٻار کي هٿ جيڪا شيءِ ڏسندو سا ڦري کائي ويندو هو. ان ڪري ٻار اڪثر چوندا هئس؛ ”رمون پيٽي، قلم سليٽي.“ انهن لفظن جو هن تي ڪو اثر ڪو نه ٿيندو هو.

Saturday, July 30, 2016

صابو ڌاڙيل - نعيم ملڪ

صابو ڌاڙيل
ڪهاڻي
نعيم ملڪ
گذريل 15 ڏينهن کان آءٌ پريس ڪلب جي سامهون بک هڙتال ڪري رهيو آهيان. اڄ تائين هڪ به حڪومتي نمائندو يا ڪو وزير منهنجي بک هڙتال ختم ڪرائڻ لاءِ نه پهتو آهي ۽ اڄ تائين منهنجا مطالبا تسليم نه ڪيا ويا آهن. مون به پڪو پهه ڪيو آهي ته جيستائين منهنجا سڀ مطالبا نه مڃيا ويندا آءٌ پنهنجي بک هڙتال ختم نه ڪندس.

Sunday, July 24, 2016

نوجوان دوست ياسر منگي سان مڪالمو - منظور ڪوھيار

نوجوان دوست ياسر منگي سان مڪالمو
Dialogue with Yasir Mangi
منظور ڪوھيار

ان ۾ ڪو به شڪ ناهي، ته تون نوجوان صحافي، برجستو شاعر ۽ ليکڪ به آهين. سال ڏيڍ اڳ جڏهن اسان جي سنگت (عبدالوهاب سهتو، علي شير رونگھو ۽ مان) عزيز منگي سان گڏ پنهنجي وڇڙيل دوست هدايت منگي جي قبر تي ڳوٺ بگي ۾ دعا گھرڻ وياسين. اُتي تو سان ملاقات ٿي هئي. تون مون کي موهن جي دڙي تي به هلندي ڦرندي ڏاڍو فضيلت ڀريو، باتميز، سنجيده ۽ بردبار پئي لڳين. پر اڄ جڏهن منهنجي ٽائيم لائين تي رکيل هڪ فوٽو تي، جيڪا تو راءِ ڏني آهي، ته:
What a fitness Sir!

ڀنڀوري پَري اينڊ بريٽن -علي بابا

ڀنڀوري پَري اينڊ بريٽن
علي بابا
گهڻو وقت اڳي جي ڳالهه آهي، انگلينڊ جي هڪ ڳوٺ ۾ هڪ ماڻهو رهندو هو. هن جو سڀ کان وڏو شوق پوپٽ ۽ ڀنڀوريون ڦاسائڻ ۽ گڏ ڪرڻ هو. جڏهن به کيس واندڪائي ملندي هئي، ته هو پوپٽ ڦاسائڻ جو ڄار کڻي ساين ويڙهين ۽ باغن ڏانهن هليو ويندو هو. سندس اکيون سدائين اهڙن پوپٽن ۽ ڀنڀورين جي ڳولا پيون ڪنديون هيون، جن کي هن اڳ ڪڏهن به پڪڙيو نه هجي. هو ڪوشش ڪري نوان نوان پوپٽ ۽ ڀنڀوريون ڦاسائيندو هو.

Sunday, July 10, 2016

وقت ۽ وِير -اڪبر جسڪاڻي

وقت ۽ وِير
ڪھاڻي
اڪبر جسڪاڻي
رات جا اٽڪل 12 ٿيا هئا، سڄي وايو منڊل ۾ ڏاڍو سناٽو ڇانئيل هو. انور ڪتاب پڙهي رهيو هو، ڪتاب پڙهندي هن جي اکين ۾ لڙڪ تري آيا، جيڪي ڪتاب جي صفحن ۾ جذب ٿي ويا. ماءُ ۽ پيءُ ڏانهن ڏسي هو پاڻ کي ندامت ڪرڻ لڳو، ۽ سوچڻ جي وير ذهن ۾ تري آيس. هن پنهنجا ٻه سال  ڪيئن نه گهمڻ ڦرڻ ۾ وڃائي ڇڏيا، ۽ هينئر هو نئين سر امتحان جي ڪوشش ڪري رهيو هو. هن جا ٻيا دوست ميڊيڪل ۾ چونڊجي ويا هئا. هن کي اندر منجهه ڄڻ ته جهير پيا هجن، سوچڻ لڳو: ”جي وقت پنهنجي جڳهه تي وري موٽي اچي ته مان پنهنجو هر هڪ سيڪنڊ قيمتي سمجهندس. پر نه، ڀئين نه ٿيندو، ڪڏهن به ڪالهه، اُڄ نه ٿيندي. سڀاڻ اڄ ۾ بلدبو رهندو ۽ سڀاڻ ايندو رهندو. وقت ڏاند گاڏي وانگيان هلندو رهندو.“ سوچيندي، سوچيندي هو ماضيءَ جي ڀڙن ۾ گم ٿي ويو. جڏهن مئٽرڪ سيڪنڊ ڪلاس ۾ پاس ڪري، حيدرآباد ۾ اچي داخلا ورتي هئائين، تڏهن هن جي ذهن ۾ رڳو اها سوچ هئي، ته مان مائٽن جا پئسا سجايا ڪندس، ۽ انٽر فرسٽ ڪلاس ۾ پاس ڪري ڊاڪٽر ٿيندس، پر جيئن ئي ڪاليج ۾ پهتو، ته اتي اڳ ۾ ئي ٽن چئن سالن جا ڇوڪرا هئا، جن جو ڪم ئي هوندو هو: نون ڇوڪرن کي پنهنجي پڙهائيءَ جي مقصد کان هٽائي پاڻ جهڙو نڪمو ڪرڻ. جڏهن کان وٺي هيءُ هاسٽل ۾ رهڻ لڳو، تڏهن کان اهي ڇوڪرا هن وٽ ايندا هئا. پوءِ ڪڏهن فلم تي، ڪڏهن جبيس يا مڊوي تي چڪر، ۽ پوءِ رات جو هڪ يا ٻي تائين ويهي تاس راند کيڏڻ، هن کي ان وقت واقعي اهي ڳالهيون خراب لڳنديون هيون، پر هڪ ٻهراڙيءَ جو اٻوجهه ٻيو وري شهر ۾ اچڻ ڪري هن کي گهمڻ جو شوق هو. ان ڪري هيءُ انهن ڇوڪرن جي سوسائٽيءَ ۾ اچي ويو، جن هن کي پهريون سبق هيءَ ڏنو ته ، فرسٽ ايئر- ڪيش ايئر، ۽ انٽر- بنٽر، هي رات جو 2 وڳي جو سمهندا هئا ۽ صبح جو 10 وڳي يا 11 وڳي اٿندا هئا. ان ڪري ڪاليج جا ٻه ٽي مکيه پيرڊ هليا ويندا هئن، پر هنن سڀني ڳالهين، کان، هيءُ بي نياز هو، مٿان فرسٽ ايئر جو امتحان آيو. پوءِ به اهي ساڳيا ڇوڪرا ڪچهريون ڪرڻ لاءِ هن وٽ اچن. ان وقت ته واقعي وقت جو احساس ٿيو هئس، پر ڇا ٿي ڪري سگهيو، سندس پارٽنر، جيڪو هنن جي سوسائٽيءَ کان تنگ اچي مسجد ۾ وڃي پڙهندو هو ۽ ٻيا پارٽنر هن کي چيڙائيندا هئا. محنتي پارٽنر هن کي ڪيترائي ڀيرا چيو هو ته: ”يار انور! تون پنهنجي پڙهائيءَ کي وٺ، وقت ڪڏهن به واپس نه موٽندو آهي، ان ڪري پاڻ تي رحم ڪر“ پر هن تي ڪو اثر نه ٿيو. فرسٽ ايئر ۾ سبجيڪٽ ته ڪليئر ڪيائين، پر رڳيون پاس مارڪون کنيائين. سندس محنتي پارٽنر 90 سيڪڙو مارڪون کنيون. هن کي ڪجهه احساس ٿيو، ۽ پارٽنر سان گڏ اسٽڊي ڪرڻ لڳو، پر هريل پٽ ڪاٿي ٿا مڙن وري ساڳيا لاٽون ساڳيا چگهه هئا. انٽر ۾ به هن پنهنجو وقت ڳالهين ۾، ۽ گهمڻ ۾ وڃايو. جڏهن مٿان امتحان ۾ باقي وڃي مهينو بچيو هو، هن کي پڙهڻ جو احساس ٿيو، پر سمجهه ۾ ڪجهه به ڪو نه پئي آيس. ڪتاب کڻڻ سان اندر ۾ مونجهه ٿيڻ لڳس. گهڻي ندامت محسوس ڪيائين، پر ڇا ٿي ڪري سگهيو. امتحان هليا، هن امتحان ته ڏنو پر جڏهن رزلٽ نڪتي، تڏهن هيءُ ٿرڊ ڪلاس ۾ پاس ٿيو. مائٽن جي اميدن تي پاڻي ڦري ويو. سندس ماءُ چيو ته پٽ انور مون ته سمجهيو هو، ته تون پڙهي وڏو ڊاڪٽر ٿيندين، پر هاڻ ته منهنجي اميدن تي پاڻي ڦري ويو. ڪيترن ئي مائٽن ۽ دوستن جي ٽوڪن هن کي ڏاڍو شرمايو، سندس پارٽنر فرسٽ ڪلاس ۾ پاس ٿيو، ۽ هن کي وقت جو احساس ٿيو، ۽ پاڻ کي روڳي سمجهڻ لڳو. پارٽنر کيس چيو ته: ”يار هن دور ۾ تون پاڻ کي روڳي ڇو ٿو سمجهين؟ زندگيءَ ۾ جيئڻ لاءِ انسان پنهنجو سهارو پاڻ ڳوليندو آهي، تون ته روڳ وٺي مري ويندين پر مائٽن جو تو کان سواءِ ڪير آهي؟ ڪڏهن ماءُ پيءُ کي ڏٺو اٿئي، ته هو توکي ڇا ٿا سمجهن؟ تون محنت ڪري ٻيهر انٽر ڏي.

Wednesday, June 29, 2016

هيري جو قدر - چنديرام جيرامداس

هيري جو قدر
چنديرام جيرامداس ڪلوئي
ڪنهن زماني ۾ مٽي ڍوئيندڙ هڪ غريب ماڻهوءَ وٽ چاليهه پنجاهه گڏهه هوندا هئا. انهن تي هو مٽي ڍوئي پنهنجو گذر سفر ڪندو هو.
هڪ ڏينهن هو جيئن ئي ڪم تي وڃي رهيو هو، ته هن مٽيءَ ۾ هڪ پٿر چمڪندي ڏٺو. هن اهو کڻي پنهنجي وڏي گڏهه جي ڳچيءَ ۾ ٻڌي ڇڏيو.

Tuesday, June 28, 2016

قديم خزاني جو نقشو نصرت رضا شيخ/ باقراڻي

قديم خزاني جو نقشو
نصرت رضا شيخ/ باقراڻي
علي رضا، نعيم، جميل ۽ خليل چار ئي پاڻ ۾ دوست هئا، سڀئي ساڳئي ڪلاس ۽ اسڪول ۾ پڙهندا ۽ هڪ ئي ڳوٺ ۾ رهندا هئا، هڪ ڀيري اسڪول جي انتظاميا پاران سڀني ٻارن کي قديم قلعو گهمائڻ جو پروگرام ٺاهيو ويو. هنن چئني ڄڻن به گهمڻ جو فيصلو ڪيو ۽ پوءِ اها گهڙي به اچي وئي، جڏهن سڀ گهمڻ ڦرڻ لاءِ نڪتا هو ڪل 50 شاگرد هئا ۽ انهن جي نگراني جي لاءِ پنج استاد ۽ ٽي گارڊ به مقرر ڪيا ويا هئا، قلعي تي پهچي هر هڪ استاد کي ڏهه، ڏهه ٻار سنڀالڻ لاءِ ڏنا ويا. هڪ هنڌ تي علي رضا، نعيم ۽ ٻين کي هڪڙي بورڊ تي ”ممنوع علائقو“ لکيل نظر آيو، جنهن جو صاف مطلب هو ته ان طرف وڃڻ سخت منع آهي، پر خبر ناهي خليل ڇا سوچيو جو هن جميل کي چيو ته اسان ان طرف ضرور وينداسين چار ئي ڄڻا استاد جي نظر کان بچي ان طرف وڃڻ لڳا اتي انهن کي هڪ هنڌ ڏاڪڻيون نظر آيون، جنهن کانپوءِ اهي چار ئي انهن ڏاڪڻين ذريعي هيٺ لٿا ته اتي هڪ تهه خانو ٺهيل هيو تهه خاني ۾ هنن کي هڪ کڏ نظر آئي، جو چار ان کڏ ذريعي ٻاهر نڪتا ته اتي هڪ وڏو باغ هيو، ايتري ۾ علي رضا جي پير سان ڪا شئي ٽڪرائجي وئي، هن ان کي کنيو ۽ ڏٺو ته اهو هڪ چمڙي جو ويڙهيل ٽڪرو هيو ۽ جڏهن هن اهو کوليو جيڪو هڪ مضبوط ڌاڳي سان ٻڌل هيو ته ڏٺائين ته ڪو نقشو آهي، جنهن ۾ هنڌ هنڌ تي رهنمائي جي لاءِ عربي ۾ ڪجهه لکيل هو. نعيم چيو ته لڳي ٿو ته هيءُ ڪنهن خزاني جو نقشوآهي، جنهن تي جميل چيس مون کي نه ٿو لڳي، في الحال اسان کي فورن ٻاهر نڪڙڻ گهرجي نه ته استاد اسان جي چهري جو نقشو نه بدلائي ڇڏي. علي رضا نقشو ٻيهر ويڙهي پنهنجي کيسي ۾ وجهي ڇڏيو ۽ چارئي کڏ مان ٻاهر نڪري آيا، اتفاق سان ڪنهن به ايتري دير سندس غائب رهڻ جو نوٽس نه ورتو.

Sunday, June 26, 2016

ڊاڪٽر منظور قادر جي ڪهاڻين جو مجموعو فيس بڪ - بادل جمالي

ڊاڪٽر منظور قادر جي ڪهاڻين جو مجموعو فيس بڪ
بادل جمالي
ڊاڪٽر مظور قادر پيشي جي لحاظ کان ته ڊاڪٽر آهي، پر ادب، شاعري ۽ فنون لطيفه سان سندس دلچسپي، ننڍي هوندي کان رهي آهي.  هو جڏهن اڃا ڪاليج ۾ پڙهندو هو، ته سنڌ جي مختلف ادبي رسالن ۾ ڇپيل منهنجي ڪهاڻين بابت، پنهنجي راءِ خط ذريعي مون کي موڪليندو هو. اڳتي هلي هو پاڪستان ٽيليويزن ڪراچي مرڪز تي به پهچي ويو. جتي آئون نوڪري ڪندو هئس. مون سان روبرو ملي، هن پنهنجي ادبي ذوق جو اظهار ڪيو هو. ان سان گڏ، هن ٽي وي ڊرامن ۾ ڪم ڪرڻ جي خواهش به ڏيکاري هئي. مهانڊي جو ملوڪ، قدر ڪاٺ ۾ ٺيڪ ٺاڪ، ٺاهوڪو نوجوان هو. ان ڪري سڀني پروڊيوسرن کيس ڊرامن ۾ بوڪ ڪرڻ شروع ڪيو ۽ ڏسندي ئي ڏسندي هو ڊاڪٽر سان گڏ، هڪ سٺو آرٽسٽ به ٿي ويو.
پنهنجي ڊاڪٽريءَ واري شعبي ۾ ڪجهه عرصو اڳ هن هڪ نئين شعبي” هيئر ٽرانسپلاٽيشن“ ۾ اسپيلائيزيشن ڪري ورتي. اهڙيءَ طرح اڄڪلهه هو قوم جي خوشحال ٺوڙهن جي ٽڪڻ تي ڪاميابي سان گهاٽا واري پوکي، سندن حسن ۾ چار چنڊ لڳائي رهيو آهي.

بادشاهه ۽ پادري - مراد علي مرزا

بادشاهه ۽ پادري
انگلستان جي ڪهاڻي
سنڌيڪار: مراد علي مرزا
ڪنهن زماني ۾ انگلستان (برطانيا) تي هڪڙو بادشاهه حڪومت ڪندو هو. بادشاهه جو نالو ’جان‘ هو. اهو بادشاهه ظالم ۽ حاسد هوندو هو. هو سمجهندو هو، ته سڄي انگلستان ۾ مون کان سواءِ نه ڪنهن وٽ دولت هجي ۽ نه عزت! هِن کي جيڪڏهن ڪنهن شخص تي شڪ ٿيندو هو، ته ماڻهو هُــن جي عزت ڪن ٿا ۽ هُــن جي ڳالهه مڃن ٿا، ته پوءِ بادشاهه انهيءَ شخص جو دشمن ٿي پوندو هو ۽ هُــن تي ڏاڍا ظلم ڪندو هو.

Saturday, June 25, 2016

عمر جو راز - نور گهلو

عمر جو راز
ڪالم ڪهاڻي
نور گهلو
چوندا آهن مرد کان پگهار ۽ عورت کان عمر ناهي پڇبي، ڇاڪاڻ ته مرد پنهنجي زال کانسواءِ ٻين سڀني کي پنهنجي پگهار وڌيڪ ٻڌائيندو آهي ۽ عورت پنهنجي عمر هميشه گهٽ ٻڌائيندي آهي، ٻيو ته ٺهيو، پر عورت پنهنجو پاڻ کان به پنهنجي عمر لڪائيندي آهي ۽ جهوني گلوڪاره ملڪه پکراج جي ڳاتل گيت وانگر پوڙهي ٿيڻ باوجود ”اڀي تو مين جوان هون“ جهونگاريندي رهندي آهي.

Tuesday, June 21, 2016

فيصلن جي ڀڃڪڙي - نثار مصطفيٰ کوسو

فيصلن جي ڀڃڪڙي!
نثار مصطفيٰ کوسو
سڄي اوڙي پاڙي ۾ هُل مچي ويو ته سنڌ جي برک استاد سائين رب ڏنو رازي کي سرڪار سڳوريءَ سٺ سالن جي عمر هئڻ ڪري رٽائر ڪري ڇڏيو آهي. سائين جن جي خدمتن کي وسارڻ ڏاڍو ڏکيو آهي. پاڻ پيشي ۾ استاد هئا، سندن پڙهايل ٻار اڄ وڏن وڏن عهدن تي فائز آهن ۽ سائين انسان دوست ماڻهو آهي. سائين جن کي وڏو داناءُ ليکيو وڃي ٿو، پر ڇا ڪجي گورنمينٽ جو اهو مؤقف آهي ته 60 سالن جي عمر ۾ ماڻهوءَ کي اها سگهه ۽ شعور نه رهندو، ڇو ته ماڻهو پيريءَ جي اسٽيج تي پهچي وڃي ٿو. بس معمول وانگي شام جي وقت سڄي ڳوٺ جا نوجوان سائين رب ڏنو وٽ ملڻ لاءِ اچن ٿا. سائين جن جي چهري تي اها ئي مسڪراهٽ، هر ڪنهن سان اها ئي نيازمندي، وريام وردي سميت ڊيوٽيءَ تان ورڻ مهل (وريام به سائين جن جو شاگرد آهي، پر پوليس جي نوڪري ڪرڻ جي شوق مان وڃي پوليس جي نوڪري ورتس) سائين رب ڏنو وٽ آيو، سائين رب ڏني پري کان وريام کي ايندو ڏسي کلي ڏنو. ڇو ته وريام جون خبرون ئي پنهنجون هونديون آهن.

Thursday, June 16, 2016

نٺر نينگر - حبيب الله رحيم بخش مرزا

نٺر نينگر
حبيب الله رحيم بخش مرزا
گهڻي وقت جي ڳالهه آهي، مان تڏهن حيدرآباد واري ’گورنمينٽ هاءِ اسڪول‘ ۾ ماستر هوندو هئس. اسان جو هيڊ ماستر هڪ قابل ۽ شريف استاد هوندو هو. هڪ ڏينهن اوچتو ئي اوچتو، مون کي سڏائي چيائين: ”ادا، هينئر مون کي انسپيڪٽر آف اسڪولس وٽان فون آئي آهي، اُن صاحب کي جناب ڪمشنر صاحب حڪم ڪيو آهي، ته سندس بنگلي تي اهڙو ڪو استاد موڪلي جو تجربي وارو ماڻهو هجي ۽ جنهن کي سنڌي ٻولي چڱيءَ طرح سان ايندي هجي.“ وڌيڪ چيائين ته: ”منهنجي مرضي آهي، ته اوهان ئي اهو ڪم سرانجام ڏيو.“

Friday, May 27, 2016

ٽڙيل پکڙيل - اندرا شبنم پوناوالا

ٽڙيل پکڙيل
ڪهاڻي
اندرا شبنم پوناوالا
هلو . . . هلو . . . مان فون تي ڪندي رهيس . . . فون تي ڪنهن انگلش ۾ ڳالهايو. هلو جي جواب کانپوءِ مون سنڌيءَ ۾ پڇيو؛ “توهين سنڌي آهيو؟”
جواب وري به انگلش ۾ آيو؛ “ييس”.
مون چيو؛ “گهر ۾ ڪو سنڌي ڳالهائيندڙ آهي؟”
هن چيو؛ “ها، منهنجي سس 70 سالن جي. اڄ ڪلهه ڪنهن کي سنڌي ٿي اچي.” هوءَ سڀ ڪجهه انگريزيءَ ۾ ئي ڳالهائي رهي هئي. “ترسو، مان سس کي سڏيان ٿي، پر تون ڪير آهين؟”

منزلِ عشق - منظور ڪوھيار

منزلِ عشق
منظور ڪوھيار

ٽئي ڄڻا؛ ملان، مستانو ۽ ملھ، دوڪان کان پرڀرو ڇاپري جي هيٺان ساهي پٽڻ لاءِ اچي ويٺا. هر ڪو پنهنجي خيال ۾ مگن هيو. اوچتو ملان، مستاني کي ڏسي چيو، ته؛ ”مستانه، ائين ٿو لڳي ڄڻ کنڊ جو جھاز ٻڏي ويو ٿي، خير ته آهي ڪهڙين سوچن ۾ گم آهين؟“
”سائيڪل واري همراه تي حيرانگي آ، ته هڪ انسان، بي جان سائيڪل سان عشق ٿو ڪري. وري وڌيڪ اهو ته ان کي ڪنهن قيمت تي ڏيڻ لاءِ تيار ناهي. عشق ڪا اهڙي عجيب شيءِ آهي، جو نفعي نقصان کي به نه ٿو ڏسي!“
”عشق چئبو ئي ان کي آ، عشق جي لغوي معنى آهي، ’چنبڙي پوڻ‘. شايد تو پارسي جو اهو شعر ناهي ٻڌو، جنهن جو مطلب آهي ته:
عام ترار سان ته هڪ ماڻهو ٻه اڌ ٿي وڃي ٿو، پر عشق اها ترار آهي، جنهن سان ٻه ڄڻا هڪ ٿي وڃن ٿا.“