ڪمٽمينٽ - ھدايت منگي

ڪمٽمينٽ

ھدايت منگي

        بس جي کاٻين سيٽن مان هڪ تي اچي ٿو ويهي. اڳيان ويٺل همراهه سگريٽ ائين ڇڪي رهيو آهي، ڄڻ وڏيرو پنهنجي زمين تي بيٺو هجي. ڦوڪ ڀري هن ڏي نهاريندي ئي دونهون سندس ٻوٿ ۾ هنيو ٿو وڃي. ۽ هن کي توهين جو احساس ٿيندي ٿيندي گم ٿي ٿو وڃي. پاڻ به سگريٽ دکائي ٿو ۽ پولارن ۾ گم ٿي ٿو وڃي.

”اڄ جي هوندو ته ڪنهن نه ڪنهن نموني پنهنجي دل جي ڳالهه ڪبي. ڪچهري پنهنجي جاءِ تي ۽نوڪري پنهنجي جاءِ تي. ماحول جي اثر ڪري مون منجهان به همٿ نڪرندي پئي وڃي. پورهيو ائين گهر ويٺي ڪنهن کي ڪونه ٿو ملي، ڳولڻو ٿو پوي، ۽ مون کي به ڳولڻو پوندو. کيس چوڻو پوندو.“

        بي دليو ڪش هڻي سگريٽ بس جي دريءَ مان ٻاهر اڇلي ٿو ڇڏي.

        پوئين دفعي هڪ اشارو ڏنو ته هئائين. ”اسان جي رسالي ۾ به لک ني يار. پيمينٽ اسان ڪنهين کي ڪونه ٿا ڪيون، هاڻي ته بنهه کوٽ ۾ آهيون.“ هاڻي ماڻهو اهڙي هجت جو ڪهڙو جواب ڏئي. لکڻ لاءِ منٿ، ۽ سابه ايڏي اتساهه ڏياريندڙ. پر ڳوري ڳالهه رڳو اها ته مفت ۾ ٿيندي. ان مفت پورهئي سان سندس ڪارج ته پورو ٿئي ٿو، پاڻ کي ڪهڙو ڇٽ ٿو لڳي. اسان ۾ اهڙو ڪوبه پبلشر اڃا پئدا ناهي ٿيو، جيڪو ليکڪ جي اڻٽر ضرورتن جيترو ئي ادا ڪري! محسوس هرڪو ڪري ٿو. ڳالهه ڪڍندئي ته جهٽ پٽ نماڻائيءَ سان اهو به چوندا ويندا ته ”في الحال پيمينٽ جو سلسلو ممڪن ڪونهي.“ انهي ”في الحال“ ماضيءَ جي ڪيترن ليکڪن کي نهوڙي نِيو آهي. علي، حيدري، ماڻڪ، بزمي، بدر ۽ هو مصور. ٽي بي سينٽوريم مان اخبارن، رسالن ڏي خط لکندو رهيو. مرڻ گهڙيءَ تائين هن لڏي کان ڇڄڻ پسند نه ڪيائين. سوال ئي پئدا نٿو ٿئي جو ڪو اها ڳالهه پسند ڪري. جئرو هجبو ته هجبو هن ئي لڏي سان گڏ.“

        بس مان لهي سمورن کيسن کي هٿ ٿو گهمائي ڏسي. ”خير آهي، جا شيءِ جتي هئي اتي ئي آهي.“ اطمينان ڪري هلڻ ٿو لڳي. بزار جي ٻنهي پاسن جي شاپنگ سينٽرن ۾ رکيل سڀ شيون سندس ضرورت جون آهن پر اهو محسوس ڪرڻ کانسواءِ هلندو ٿو وڃي. اونداهي ڏاڪڻ چڙهندي کيسي مان ڦڻي ڪڍي وارن کي اوندهه ۾ ئي سنواري ٿو، ”پنج بُج وڄي رهيا آهن پر ترتيب وري به چڱي آهي.“

        ڦڻي کيسي ۾ لڪائي رسالي جي آفيس ۾ گهڙي ٿو اچي. چيف ايڊيٽر آرام ڏيندڙ ڪنئري ليدر ويڙهيل ڪرسيءَ تي ٽيڪ ڏيو ويٺو آهي ۽ سامهون ويٺل پنهنجي اسسٽنٽ کي فلسفيءَ وانگر ڪنهن ڳالهه تي قائل ڪري رهيو آهي، ۽ هو سندس هر ڳالهه سان متفق ٿيندو پيو وڃي.

”اسلام عليڪم صاحبو!“

”وعليڪم سلام. اچو اچو، يار! چوڏهينءَ جا چنڊ ٿي پيا آهيو.“ کيس چوڏهينءَ جي چنڊ تي پنهنجو گنجو مٿو ياد ٿو اچي، پر تڪلف پسندي ڇڏي چيف ايڊيٽر جي ڀاڪر ۾ هليو ٿو وڃي.

        ”ويهو - ييس، هتي، منهنجي صفا سامهون. ويهه ته اڄ توکي تاريخ جو هڪڙو نئون باب ٿو ٻڌايان.“ چيف ايڊيٽر چانهه جو آرڊر ڏئي پٽيوالي کان پنهنجي نئين ڪتاب جو مسودو ٿو گهري. ۽ هن جي دل ٻڏندي ٿي وڃي.

        ”وري به پنهنجي ڳالهه شروع ڪيائين، خير- گهڙي کن ته ائين ٿيندو ئي.“ ۽ چپ چاپ ويهي ٿو رهي.

”ڪٿي آهين يار! اچين ئي ڪونه. ڪهاڻي به ڪانه ڏنئه، ڀلا ڇو اسان توکي ان جا اهل نه ٿا لڳون. اختلاف پنهنجي جاءِ تي. توکي پنهنجي ڪمٽمينٽ خدا بخشي ڏئي، پر تنهنجي ڪنهن لکڻيءَ تي ته پاڻ ڪڏهن هڪ سيڪڙو به اعتراض ڪونه ڪيو اٿئون، پوءِ به الائي ڇو وتين ٿو ڪترائيندو.“

        ”ائين ناهي،“ هو سادي سگريٽ جو پاڪيٽ کولي سگريٽ ڪڍڻ جي ٿو ڪري. تيستائين چيف ايڊيٽر گولڊليف جو پاڪيٽ اڳيانئس اڇلي ٿو ڇڏي.

        ”ماڻهو پنهنجي هر ضرورت پاڻ پوري ڪري سگهي، ان ۾ چڱائي آهي. اوهان پنهنجا سگريٽ پاڻ پيئو، اسان لاءِ هي ئي ٺيڪ آهن.“ ۽ ڪش هڻي چيف ايڊيٽر جي اکين ۾ چتائي نهاري ٿو، جيڪو نيڪ ٽاءِ کي هٿ لائي دن ڏانهن پيو ڇڪي.

        ”ها ادا!ٰ پوءِ اڄ ضرور ڪجهه نه ڪجهه آندو هوندءِ.“... ۽ هو ٻڏي ٿو وڃي، پنهنجي پاڻ ۾. ويچارن ۾ گم ٿي ٿو وڃي. ”آندو اٿم؟ ڇا، جنهن لاءِ ڪجهه به ملڻو نه اٿم. سوچي ٿو، پر لِکا نٿو ڏئي. جواب ضروري سمجهندي ڀڻڪي ٿو، ”هائو، آڻڻ لاءِ ته مان پاڻ هليو آئيو آهيان. اصل ۾ - اصل ۾ ڪا نوڪري پيو ڳوليان. ٿانئيڪو ٿي ويهي لکبو ته ڪجهه لکي به سگهبو... ۽....؟“

”ڇڏ يار! نوڪريون پيون ڳولبيون. خدا ڪندو ملي ويندي، تيستائين لکڻ ڇو بند ڪجي. تخليق ته ڪنهن به شيءِ جي محتاج ڪانهي نه. اڄ ڪهاڻي ضرور وٺبي توکان - ڇا سمجهئه...“

”صحيح آهي پر ڪهاڻي منهنجو ڪوبه معروضي ڪارج پورو ڪونه ٿي ڪري. ذاتي لاڀ وارو ڪارج، ان ڪري لکندو محفوظ ڪندو ويندو آهيان.“

”ته چئبو پنهنجي ريڊرشپ کي مايوس ڪرڻ جو پڪو پهه ڪيو اٿئي.“

”نه، ائين ناهي... ريڊرشپ ڪنهن مجبوريءَ سب مون کان پري، مون کان صفا جدا آهي، ۽ اها مجبوري تون سمجهين ٿو.“

”هيلو!“ فون وڄندي ئي چيف ايڊيٽر کي فرار ملي وڃي ٿو.“

”هائو سائين قبلا! مون رات به ساڳي ڳالهه ڪئي. گهٽ پيئڻ جي صلاح ته هو ٻڌي ڪونه سگهي. ۽ وري هن مٿان هئنگ – اوور به عجيب نموني جو ٿو ٿئي نه. هينئر اٿيو آهي؟ ٺيڪ آهي، آءٌ ڪلب اصل 10 منٽن ۾ پهچان ٿو. ٿئنڪس اي لاٽ!“

        رسيور رکي، ”پوءِ ڀلا ڪيڏانهن هلڻ جو ارادو اٿئي. واٽ تي ڊراپ ڪندو وڃانءِ. سنگت انتظار ۾ ويٺي آهي، سو وڃڻو ته پوندو.“

        هِي مايوسيءَ جي لِکا نه ڏيڻ جي ڪوشش ڪندي جواب ۾ چئي ٿو، ”ٺيڪ آهي، سنگت سان ضرور ملو. مان وئن ۾ هليو ويندس. ۽ هي هُن جي اٿڻ کان اڳ ئي پراڻي ڊائري کڻي ڏاڪڻ لهي اچي ٿو. ٻاهر ”مجوهرات دهليءَ“ جو اکيون ڪڍندڙ ترورا پکڙيندڙ دڪان ۽ وسعتن ۾ پکڙيل ڪامرشل ايريا ۾ ڪاهي ٿو پئي ۽ گم ٿي ٿو وڃي.