Monday, February 21, 2011

ڏاهو کيکڙو - الطاف شيخ

ڏاهو کيکڙو
الطاف شيخ 

برما جي شهر رنگون ڀرسان هڪ مٺي پاڻيءَ جي ڍنڍ هئي. هن ڍنڍ ۾ ننڍيون وڏيون هزاريون مڇيون رهيون ٿي. جيئن ته اها بادشاهه سلامت جي ڍنڍ هئي سو سڀ مڇيون ان ڍنڍ ۾ خوش پاش هيون. بادشاهه سلامت سڄي شهر ۾ پڙهو گهمرائي ڇڏيو هو ته ڪوبه سندس ڍنڍ مان مڇي نه ڦاسائيندو. ان ڪري روزانو شهر جا ماڻهو مڇيون مارڻ لاءِ شهر کان ٻاهر درياءَ تي ويندا هئا. هنن ڪڏهن ڀلجي به بادشاهه جي هن ڍنڍ ڏي رُخ نٿي ڪيو. ان ڪري ڍنڍ جون مڙيئي مڇيون خوش ۽ حفاظت ۾ زندگيءَ جا ڏينهن گذاري رهيون هيون.


هن ڍنڍ جي ڪناري تي هڪ کيکڙو ۽ ٻگهه پکي پڻ رهندو هو. اهي پاڻ ۾ تمام گهاٽا يار هئا. ڍنڍ جون مڙيئي مڇيون هنن کي پنهنجو مددگار ۽ دوست سمجهنديون هيون. ٻگهه پکي ڪڏهن به ان ڍنڍ مان مڇي نه ڦاسائيندو هو. کاڌي خوراڪ لاءِ هو هميشه اڏامي درياهه تي ويندو هو يا ڪنهن ڏورانهين ڍنڍ ڍوري تي. شام جو واپسيءَ تي پنهنجي سڄي ڏينهن جي سفر جا تجربا پنهنجي دوست کيکڙي کي ٻڌائيندو هو ته هو ڪهڙي ڪهڙي هنڌ ويو. بک لڳڻ تي مڇيون ڪٿان ڪٿان ڦاسائي کاڌائين.
بادشاهه سلامت جي ڍنڍ جي مڇين کي جيتوڻيڪ اها ڄاڻ هئي ته ٻگهه پکيءَ جو پيٽ گذر مڇيءَ تي آهي پر اها پڪ هين ته هو سندن نالو هرگز نه وٺندو. هنن جو ٻگهه پکيءَ تي پڪو ڀروسو هو. ان ڪري ڪڏهن ڪڏهن ٻاهرنڪري ٻگهه پکي سان خبرچار به اچي ڪنديون هيون.
جيئن جيئن وقت گذرندو ويو ٻگهه پکي پوڙهو ٿيندو ويو ۽ هاڻ هو ايترو سست ۽ ٿڪل محسوس ڪرڻ لڳو جو روزانو ڏورانهين ڍنڍ تي اڏامي وڃي مڇيون ڦاسائڻ هن لاءِ ڏکيو ڪم ٿي پيو. پر جيئڻ لاءِ مڇيون ڦاسائي کائڻ پڻ ضروري هو.
”هن بادشاهه سلامت واري ڍنڍ جون مڇيون ڦاسائي ڇو نه کائجن؟“ ٻگهه پکيءَ دل ئي دل۾ سوچيو، ”هن ڍنڍ جون مڇيون جيتوڻيڪ منهنجيون دوست آهن پر سڀ به ته نه آهن.“ ان بعد هن هڪ اٽڪل سوچي.
ٻئي ڏينهن ٻگهه پکي هڪ ٻي ڍنڍ ڏي هليوويو ۽ سڄو ڏينهن اتي ئي گهاري ڇڏيو. جڏهن موٽيو ته ڪافي دير ٿي چڪي هئي. کيکڙو پنهنجي ٻر ۾ گهڙي ويو هو ۽ مڇيون سڀ سمهي رهيون هيون.
ٻئي ڏينهن صبح جو سير شڪار تي وڃڻ بدران ٻگهه پکي ڍنڍ جي وچ تي اچي هڪ ٽنگ تي بيهي اکيون بند ڪري سوچڻ لڳو. ٿوري دير بعد کيکڙو پنهنجي ٻر مان ٻاهر نڪتو. پنهنجي جهوني دوست ٻگهه پکيءَ کي ان حال ۾ ڏسي حيران ٿي ويو.
”خير ته آهي، ڀائو ٻگهه پکي؟“ کيکڙي ٻگهه پکي کان پڇيو.
ٻگهه پکيءَ آهستي آهستي پنهنجون اکيون پٽيون. مٿي ڪيل ٽنگ کي هيٺ لاٿو. پوءِ غمگين شڪل ٺاهي کيکڙي کي خبر ٻڌائي ته هن مهاڻن جي واتان ٻڌو آهي ته هڪ ڏينهن هن ڍنڍ جون مڙيئي مڇيون مري وينديون. هو ڪالهه کان ان ڳڻتي ۾ آهي ته هاڻ مڇين جو ڇا ٿيندو. هن ڍنڍ جون غريب مڇيون جن سان هن جي تمام گهڻي دوستي آهي انهن جو ڇا ٿيندو.
ڪجهه مڇيون، جيڪي ان وقت ٻگهه پکيءَ اڳيان لنگهي رهيون هيون، اهي ٻگهه پکيءَ جي اها  ڳالهه ٻڌي ڊڄي ويون. پوءِ انهن مان هڪ مڙني جي طرفان ٻگهه پکيءَ کي اچي منٿ ميڙ ڪئي ته هوکين ان اوچتي ايندڙ موت کان بچائي. ٻگهه پکيءَ خوشي سان سندن مدد لاءِ هائوڪار ڪئي.
”هتان تمام ويجهو هڪ ٻي ڍنڍ آهي،“ هن پريشان مڇيءَ کي آٿت ڏيندي ٻڌايو.
”پر اسين سڀ اُتي ڪيئن پهچي سگهنديونسين.“ مڇيءَ پڇيو.
”ان لاءِ فقط هڪ ئي طريقو آهي،“ ٻگهه پکيءَ کين چيو، آئون روزانو ٻه چار مڇيون پنهنجي وڏي چهنب ۾ جهلي اوڏانهن اڏامي ان ڍنڍ ۾ اڇلي وري ٻين جي مدد لاءِ موٽي سگهان ٿو.“
ان صلاح تي سڀني مڇين رضامندي ڏيکاري. پوءِ ٻگهه پکي جهٽ پٽ ڪجهه مڇين کي پنهنجي ڊگھي چهنب ۾ گڏ ڪري ٻي ڍنڍ ڏي اڏامڻ لاءِ تياري ڪئي.
شام جو هو ٿڪل مهانڊو کڻي موٽيو. ڄڻ وڏو ڪم سرانجام ڏيئي آيو هجي. ٻئي ڏينهن هن ٻين مڇين کي چهنب ۾جهلي نئين ڍنڍ ڏي روانو ٿيو. ائين ڪيترن ڏينهن تائين اهو سلسلو هلندو رهيو.
ٻگهه پکي هاڻ پهرين کان متارو ۽ تازو توانو نظر اچڻ لڳو. آخرڪار سياڻي کيکڙي هن کي تاڻي ورتو. ”ڪٿي سندس دوست پنهنجو پيٽ قوت هن بادشاهه واري ڍنڍ جي مڇين تي ته نه ڪري رهيو آهي. پر سندس دوست اهڙو ذليل ڪم ڪڏهن به نه ڪندو.“ ان سوچ، کيکڙي جي پچر نه ڇڏي ۽ هن معلوم ڪرڻ چاهيو ته روزانو صبح جو ٻگهه پکي مڇين کي ڪيڏانهن کڻيو وڃي ٿو.
هڪ ڏينهن کيکڙي ٻگهه پکي کي ان ڍنڍ تي هلڻ لاءِ چيو جتي ٻگهه روزانو مڇين کي کڻي ويو ٿي. ٻگهه پکي ڪجهه دير سوچ ۾پئجي ويو. ان بعد نيٺ هائوڪار ڪئي. شايد اهو سوچي ته متان انڪار ڪرڻ سان کيکڙو شڪ ۾ پئجي وڃي. ڇو جو ٻگهه پکيءَ تي فرض هو ته پنهنجي دوست کيکڙي جو به ڪم ڪري.
ٻگهه پکي کيکڙي کي چيو ته اڏامڻ مهل هو سندس ڳچيءَ کي سوگهو جهلي. کيکڙي ائين ئي ڪيو ۽ ٻگهه پکي پنهنجا کنڀ ڇنڊي اڏامڻ شروع ڪيو. رستي تي هو جبل، ماٿريون، باغ ٻنيون لتاڙيندا هليا. پهريون دفعو ههڙا سهڻا نظارا ڏسي کيکڙو ڏاڍو خوش ٿيو. سڄي ڄمار هو فقط گپ ۾ ليٿڙيون پائيندو رهيو.
رستي تي کيکڙي کي هڪ ٽڪريءَ پٺيان مڇين جا ڪيترائي ڪنڊا ۽ ڇلر نظر آيا. اهو ڏسي کيکڙو اچرج ۾ پئجي ويو ۽ سندس شڪ پڪ ۾ بدلجي ويو ته هي ٻگهه پکي پنهنجي گهر جون ئي مڇيون کائي ٿلهو ٿي رهيو آهي. ڍنڍ سڪڻ جو فقط بهانو آهي.
ڪوبه ائين مرڻ نٿو چاهي. کيکڙي هاڻ ٻگهه پکيءَ جي ڳچي کي وٺي زور سان چيڀاٽيو. ٻگهه پکيءَ جڏهن ان جو سبب پڇيس ته وراڻيائين ته هيڏي بلنديءَ تي اڏامندي ڊپ ٿو لڳيم، ۽ پوءِ آهستي آهستي کيکڙي ٻگهه پکيءَ جي ڳچي تي ايڏو زور ڏنو جو هن لاءِ ساهه کڻڻ ڏکيو ٿي پيو. وڌيڪ اڏامڻ بدران اتي ئي لهي پيو جتي هو مڇيون کائي ڪنڊا ۽ ڇلر ڇڏيندو هو. ڀٽ تي لهڻ بعد به کيکڙي ٻگهه پکيءَ جي ڳچي کي نه ڇڏيو ۽ ايڏو زور ڏنو جو آخر ساهه نڪري ويس. ان بعد کيکڙو آهستي آهستي پنهنجي منزل ڏي روانو ٿي ويو جتان آيو هو.
ڍنڍ تي پهچي هن باقي بچيل مڇين کي ان ظالم ٻگهه پکيءَ جي موت جي خبر ٻڌائي. مڇين کي کيکڙي جي موت جو ٻڌي پهرين ڏک ٿيوپر پوءِ کيکڙي کين سڄو احوال ٻڌايو ته ڪيئن ٻگهه پکي بهانو ٺاهي روزانو مڇين کي کائي رهيو جن جا ڪنڊا ۽ ڇلر هو پنهنجي اکين سان ڏسي آيو آهي. اهو ٻڌي مڇيون ڏاڍيون خوش ٿيون ۽ کيکڙي جا ٿورا مڃيائون جنهن سندن جان بچائي.



No comments:

Post a Comment