Sunday, February 20, 2011

ڏاهي جهرڪي - الطاف شيخ


ڏاهي جهرڪي
الطاف شيخ 

گهڻو گهڻو اڳ جي ڳالهه آهي ته ڪنهن زماني ۾ هڪ بادشاهه رهندوهو جنهن کي گليل سان پکي مارڻ جو شوق هو. بادشاهه جي هن شوق کي ڏسي ملڪ جي ٻين به ڪيترن ئي ماڻهن گليل سان پکي مارڻ شروع ڪري ڏنا. بادشاهه کي فقط اهي ماڻهو وڻيا ٿي جنکي گليل سان پکي مارڻ جو ڏانءُ آيو ٿي.
بادشاهه پنهنجي خاص ماڻهن سان گڏ هر روز پکين جي شڪار تي نڪرندو هو ۽ پوءِ پکي ماري ماري آخرڪار هڪ ڏينهن محلات ۽ باغيچي جا سڀ پکي ختم ڪري ڇڏيا.


هڪ ڏينهن بادشاهه پنهنجا ماڻهو ساڻ ڪري پکين جي ڳولا ۾ جهنگل ڏي شڪار لاءِ نڪتو. پکين جي ڳولا ۾ هنن هڪ هڪ وڻ هڪ هڪ ٻوٽو ڪري ڳولا ڪئي. ويندي جبل ۽ رڻ پٽ به ڳوليائون پر ڪٿي به ڪو پکي نظر نه آين.
ٻپهريءَ ڌاري هو هڪ ٻنيءَ ۾اچي نڪتا. اها ايڏي ته وڏي ٻني هئي جو هڪ ڪنڊ کان سندس ٻي ڪنڊ نظر نٿي آئي.ان جي وچ تي هڪ وڏو گهاٽو وڻ هو. بادشاهه ۽ سندس ماڻهو ان وڻ ڏي وڌيا.
هو وڻ وٽ پهچي هن جي هيٺان ٿڪ ڀڃڻ لاءِ ويهي رهيا. جيتوڻيڪ هو سڀ ٿڪل هئا پر تنهن هوندي به هنن پکين جي ڳولا ۾ وڻ ڏي ڏسڻ بند نه ڪيو.
امالڪ، بادشاهه جي نّظر هڪ جهرڪي تي پيئي جيڪا وڻ جي بلڪل هيٺاهين ڏار تي ويٺي هئي. بادشاهه پنهنجن ماڻهن مان هڪ کي هڪدم حڪم ڏنو ته ان جهرڪي کي گليل هڻي هيٺ ڪيراءِ.
سندس نوڪر اٿي بيٺو ۽ گليل ۾ مٽيءَ جو پڪل گليلو وجهي جهرڪي کي ٺڪاءُ ڪرايو. گليلو جهرڪيءَ کي جيئن ئي لڳو ته اچي هيٺ ڦهڪو ڪيائين. بادشاهه جهرڪي جهلي نوڪر کي ڏني ته ان کي ڪهي ڇڏي.
نوڪر ڪپ تکو ڪري جهرڪيءَ جي ڳچيءَ تي جيئن ئي رکيو ته جهرڪيءَ ڳالهايو: ”منهنجا همدرد بادشاهه! مهرباني ڪري هن کي ڪهڻ کان جهل. آئون تنهنجي جيتامڙن نوڪرن مان هڪ آهيان. مون کي جيڪڏهن ماريندين ته سڄي عمر پڇتائيندو رهندين ۽ ان کان علاوه مون اڪيليءَ کي ڪهڻ مان توکي ڇا ورندو جومون مان هڪ ٻوٽي به ڪا مس ٿيندءِ.“
جهرڪيءَ کي ڳالهائيندو ٻڌي بادشاهه کي ڏاڍي حيرت لڳي ۽ چيو: ”ڪمال آهي! جو هي پکي ڳالهائي به سگهي ٿو.“
جهرڪيءَ وري ڳالهايو: ”منهنجا حاڪم، منهنجي ڳالهه غور سان ٻڌ! آئون توهان جي انتظار ۾ هتي ڪيترن ڏينهن کان ويٺي هيس.“
بادشاهه پڇيس: ”اهو ڀلا ڪيئن؟“
جهرڪيءَ وراڻيو: ”گستاخي معاف! بادشاهه سلامت، مون کي پڙڏاڏي جو نياپو توهان کي ڏيڻو هو. منهنجي پڙ ڏاڏي مرڻ وقت هڪ تمام وڏو هيرو ڇڏيو هو. ان هيري جي ماپ توهان جي گوڏي جيڏي ٿيندي ۽ منهنجو پڙڏاڏو وصيت ڪري ويو ته هي هيروامانت آهي، جيڪا بادشاهه سلامت کي پهچائڻي آهي. ان ڪري آئون توهان جي راهه ۾ هر روز اوسيئڙو ڪندي رهيس ۽ پڪ هيم ته هڪ ڏينهن اهو ضرور ايندو، جڏهن منهنجي توهان سان ملاقات ٿي ويندي.“
جهرڪيءَ جي ڳالهه ٻڌي بادشاهه چيو: ”مون کي ته عجب ٿولڳي ته هي پکي پاڻ وانگر ڳالهائي به سگهي ٿو. ان ڪري مون کي هن جي ڳالهه تي يقين آهي. اسانکي ڏيڻ لاءِ هن وٽ پڪ ڪجهه آهي.“
جهرڪيءَ چيو: ”گستاخي معاف! بادشاهه سلامت! نه رڳو گوڏي جيڏو هيرو پر منهنجي پڙڏاڏي توهان ۽ توهان جي ماڻهن لاءِ هي نصيحتون به چيون آهن، جيئن انهن نصيحتن مان توهان جو ڀلو ٿي سگهي.“
بادشاهه تنهن تي چيو: ”مهرباني ڪري ٻڌاءِ ته اهي ڪهڙيون نصيحتون آهن جيئن آئون ۽ منهنجا ماڻهو اهي ٻڌي ڪجهه فيض حاصل ڪري سگهون.“
ان تي جهرڪيءَ بادشاهه کي ٻڌايو: ”منهنجا پيارا راجا منهنجي پڙڏاڏي توهان کي ٻڌائڻ لاءِ هي ٽي ڳالهيون چيون هيون. پهرين ڳالهه اها ته ڪنهن جي به مٺين ڳالهين تي اعتبار نه ڪجانءِ، ٻي ڳالهه اها ته، جيڪي ڪجهه هٿن مان هليو وڃي ان جي موٽي اچڻ جي اميد نه رکجانءِ، ۽ آخري نصيحت اها ته جيڪي تنهنجو نه رهيو آهي ان تي افسوس هرگز نه ڪجانءِ. هاڻ مون کي اجازت ڏي ته توهان لاءِ هيرو کڻي اچان، جيڪو منهنجي پڙڏاڏي امانت طور مون وٽ رکيو هو ته هن ملڪ جي بادشاهه جي حوالي ڪريان. اهو هن وڻ جي بلڪل چوٽ تي رکيو آهي.“
بنا ڪنهن سوچ ويچار جي بادشاهه سلامت حڪم ڏنو ته هن جهرڪيءَ کي آزاد ڪيو وڃي.
جيڪو ماڻهو هن جهرڪيءَ کي ڪهڻ وارو هو تنهن جهرڪيءَ کي هڪدم آزاد ڪيو. جهرڪي اڏامي بادشاهه جي ڪلهي تي اچي ويٺي. اتي پنهنجا کنڀ ڇنڊي لسا ڪيا ۽ پوءِ بادشاهه کي چيو، ”گستاخي معاف، بادشاهه سلامت! مهرباني ڪري توهان هتي ئي ترسو جيسين آئون وڻ جي مٿاهين چوٽيءَ تائين پهچان.“
پوءِ جهرڪي وڻ جي سڀ کان مٿاهين چوٽيءَ ڏي اڏامڻ لڳي جتي ڪنهن به ماڻهوءَ جو گليلو پهچي نه سگهي.
بادشاهه ۽ هن جا ماڻهو ڪيتري دير تائين هن جي موٽڻ جو انتظار ڪندا رهيا. سڀني چيو ته اجها ٿي جهرڪي بادشاهه لاءِ هيرو آڻي. پر ائين لڳو ته جهرڪيءَ کان سندس ڪيل واعدو ئي وسري ويو آهي. هيرو آڻڻ ته پوءِ جي ڳالهه ٿي پر وڻ جي مٿاهين چوٽيءَ تي وڃي ويٺي ته پوءِ اتان چري به نه پئي. هر هڪ کي ڏاڍي دير ٿي رهي هئي. سج لهڻ ۾ باقي ڪي لمحا هئا. آخر بادشاه سلامت رڙ ڪري جهرڪيءَ کي چيو: ”جهرڪي! ڪٿي آهي اهو هيرو جيڪو تنهنجي پڙڏاڏي مون کي ڏيڻ لاءِ تنهنجي حوالي ڪيو هو؟ هاڻ جلدي کڻي اچ جو مون کي گهر ڏي وڃڻ ۾ دير پئي ٿئي.“
جهرڪيءَ جڏهن بادشاهه جي واتان اها ڳالهه ٻڌي ته کلي کلي کيري ٿي ويئي ۽ پوءِ چيو: ”بادشاهه سلامت منهنجي ڳالهه کي درگذر ئي ڪري ڇڏيو ته تمام سٺو. توهان کي گهر وڃڻ کي دير ٿي رهي آهي ته ڀلي هليا وڃو. هتي ترسي ڇو پيا آهيو؟ ڇا مون توهان کي اهو ٻڌايو نه هو ته ڪڏهن به ڪنهنجي مٺين ڳالهين تي اعتبار نه ڪجو. هٿن مان هلي ويل شيءِ جي موٽي اچڻ جو انتظار نه ڪجو. ۽ جيڪي توهان وٽ نه رهيو آهي، ان تي افسوس هرگز نه ڪجو. بادشاهه سلامت توهان پاڻ ڪجهه سوچيو: ”آئون ڀلا ڪيئن ايڏو توهان جي گوڏي جيڏو هيرو کڻي سگهان ٿي جڏهن ته آئون ئي ايڏي وڏي نه آهيان. مون ته اها ڪهاڻي فقط تنهنجي چنبي مان نڪرڻ لاءِ گهڙي ورتي هئي. تو ان تي يقين ڪري مونکي آزاد ڪري ڇڏيو. هاڻ آئون اهڙي هنڌ تي آهيان جتي ڪو منهنجو وار به ونگو نٿو ڪري سگهي. آئون تنهنجي پهچ کان بلڪل پري آهيان ۽ مون کي وري ڦاسائڻ جو تون سوچجانءِ به نه. مهرباني ڪري منهنجون اهي نصيحتون ياد رکجانءِ ۽ ٻين کي به اهي ٻڌائجانءِ، جيڪي ڪجهه توهان جي هٿن ۾ آهي ان جي چڱي طرح حفاظت ڪجو ۽ جيڪي ڪجهه گم ٿي ويو آهي ان جي واپسيءَ جي اميد نه رکجو. هاڻ بادشاهه سلامت! مهراني ڪري پنهنجي محلات ڏي روان ٿي وڃو متان رستي تي اونداهه نه ٿي وڃان.“
اهو چئي جهرڪيءَ پنهنجو پڇ مٿي ڪري وٺ لاٿي، وٺ سڌي اچي بادشاهه جي گليل تي ڪري جيڪو ان وقت مٿي ڏسي رهيو هو.
بادشاهه ڏاڍو لڄارو ٿيو. هڪ ننڍڙي پکيءَ کيس بيوقوف بڻائي ورتو. ان بعد نهايت غمگين حالت ۾ محلات ڏي موٽيو.
جهرڪي ڪا دير بادشاهه ۽ ان جي ماڻهن کي ويندو ڏسندي رهي. ان بعد خوشيءَ مان اڏامي هوا ۾ ڦيريون  پائڻ لڳي.

No comments:

Post a Comment